Zapraszamy do lektury najnowszego numeru rocznika Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen. Tematyka czasopisma skupia się na krajach niemieckiego obszaru językowego i problematyki komparatystycznej. Artykuły mogą dotyczyć zarówno zagadnień historycznych jak i współczesnych. Na łamach Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen publikowane są teksty z zakresu literaturoznawstwa, językoznawstwa, kulturoznawstwa, filmoznawstwa, teatrologii, badań nad komiksem, digital studies, gender studies, medioznawstwa, glottodydaktyki, translatoryki, nauk historycznych a także politologicznych. Ponadto czasopismo posiada rubrykę recenzyjną i informuje też o wybranych ważnych wydarzeniach naukowych. Punktacja MEiN: 20 punktów (grudzień 2021). Językiem czasopisma jest niemiecki. 

W bieżącym tomie (PDF):

Obraz polskich powstań niepodległościowych i Polaków w autobiografii CAROLINE PICHLER i jej listach do HELMINY VON CHÉZY 

Katarzyna Szarszewska

W artykule podjęta została próba udzielenia odpowiedzi na pytanie o stosunek austriackiej pisarki epoki romantyzmu i „Vormärz”, założycielki jednego z najważniejszych salonów literackich Wiednia – CAROLINE PICHLER do rozbiorów Polski i polskich walk niepodległościowych w XIX wieku. Artykuł bada poglądy i zaangażowanie polityczne Pichler oraz dąży do odtworzenia jej kontaktów z Polakami przebywającymi w tym czasie w Wiedniu. Opis poglądów pisarki dokonywany jest na podstawie analizy jak dotąd niepublikowanej i niezbadanej korespondencji prowadzonej z poetką i publicystką HELMINĄ VON CHÉZY, która jest obecnie przechowywana w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie oraz na podstawie fragmentów jej pamiętników Denkwürdigkeiten aus meinem Leben[Wspomnienia z mojego życia]. W artykule nakreślone zostało również tło historyczne oraz przypomniana została literacka biografia CAROLINE PICHLER.

Transformacje i aktualizacje tożsamości: między własną osobowością i jej zmianą w Jessica, 30. MARLENY STREERUWITZ

Nishant K Narayanan

Artykuł analizuje na przykładzie powieści Jessica, 30. austriackiej autorki MARLENY STREERUWITZ wieloznaczny i jednocześnie dynamicznie się zmieniający obraz kobiety w literaturze współczesnej. Ukazane są transformacje osobowości Jessiki, bohaterki powieści a także jej niepewne próby przekraczania granic i wynikające z tego konflikty. Ponadto artykuł problematyzuje język literacki STREERUWITZ i odczytuje go jako narzędzie pomocne w dyskusji na temat tożsamości kobiety, uwikłanej w skomplikowane konstelacje pomiędzy porządkiem i chaosem społecznych relacji i struktur władzy.

Użycie feminatywów w polityce. Feminatywy w polskich i niemieckich tweetach partyjnych

Beata Mikołajczyk, Jarosław Aptacy

Język w komunikacji politycznej realizuje specyficzne funkcje: za jego pomocą komunikowane i komentowane są treści polityczne, ale przede wszystkim podejmowane są próby przekonywania i pozyskiwania zwolenników politycznych, ale także deprecjacja politycznych oponentów. W ostatnich ponad 10 latach komunikacja polityczna coraz silniej obecna jest w świecie cyfrowym, również w mediach społecznościowych. Spośród nich to Twitter stał się najczęściej i najintensywniej wykorzystywanym medium w debatach politycznych. Większość niemieckich i polskich aktorów zaangażowanych politycznie (ci instytucjonalni – instytucje państwowe, partie polityczne, ich frakcje parlamentarne czy organizacje młodzieżowe, i ci indywidualnie – politycy, dziennikarze, eksperci itd.) komunikuje się z zainteresowaną publicznością przy pomocy tego serwisu mikroblogowego. I to tweety niemieckich i polskich partii politycznych z roku 2022 poddano analizie lingwistycznej w niniejszym artykule. W centrum naszego zainteresowanie znajdują się feminatywy, fenomen językowy będący od lat przedmiotem intensywnej debaty publicznej. W artykule dokonano analizy porównawczej użycia tych leksemów zarówno w obrębie obu języków, jak i pomiędzy poszczególnymi partiami.

Kryzys migracyjny w Niemczech. Problem integracji w powieści ABBASA KHIDERSA Ohrfeige z 2016 r. 

Cheikh Anta Babou

W ostatnich latach Niemcy skonfrontowane zostały z falą migracji z krajów Bliskiego Wschodu jak Syria czy Irak. Dla większości przybyszów szczególnie trudna jest integracja z niemieckim społeczeństwem. Muszą nauczyć się nowego języka i poznać inny sposób życia i obcą kulturę. Tylko niewielu jest w stanie sprostać tym wymaganiom. Zdecydowana większość migrantów nie daje sobie rady z życiem w obcym państwie. W artykule problematyka ta zostanie pokazana ma przykładzie powieści Ohrfeige niemiecko-irackiego autora ABBASA KHIDERA.

Zaimek osobowy trzeciej osoby w języku chińskim i niemieckim

Jiye Duan, Jarosław Aptacy

Celem artykułu jest porównanie form i funkcji zaimków osobowych trzeciej osoby, szczególnie zaimka rodzaju żeńskiego, w języku chińskim i niemieckim. Ze względu na fakt, że w Chinach dyskusja o specyficznej formie zaimka żeńskiego jest stosunkowo świeża, a w niektórych kręgach toczy się do tej pory, zaprezentowano ewolucję tego zaimka na przestrzeni wieków z perspektywy gender. Punktem spornym była / jest przede wszystkim forma pisemna tego zaimka, ale pojawiały się również głosy proponujące także specyficzną formę dźwiękową. Ponieważ w języku niemieckim zaimki trzeciej osoby posiadają różne formy w zależności od rodzaju, autorzy tego artykułu nie znają podobnych dyskusji w niemieckim obszarze językowym. W drugiej części artykułu porównano funkcje deiktyczne i anaforyczne zaimków w obu badanych językach.

Stereotyp Europy w oczach młodych polityków – analiza lingwistyczna wpisów w mediach społecznościowych wybranych polskich organizacji młodzieżowych

Karolina Waliszewska

W centrum uwagi artykułu znajdują się stereotypowe obrazy Europy, które można dostrzec w wypowiedziach młodych polityków publikowanych w prowadzonych przez nich mediach społecznościowych, takich jak Twitter, Facebook czy Instagram. Ponieważ stereotypy umożliwiają nazwanie jednego i tego samego faktu na różne sposoby, są one również nośnikami siły wyrazu, za pomocą której producent testu może wpłynąć na swoich potencjalnych czytelników. W efekcie w odbiorcy mogą kształtować się określone postawy, przekonania i sądy wartościujące. Niniejszy artykuł koncentruje się na zachowaniach dyskursywnych w mediach społecznościowych polskiej młodzieży politycznie zaangażowanej w celu ujawnienia ukształtowanych przez nią stereotypowych obrazów Europy/Unii Europejskiej. Celem badania jest więc z jednej strony zidentyfikowanie dominujących stereotypów w analizowanym fragmencie dyskursu o Europie, co pozwoli rzucić światło na stan wiedzy społecznej młodych politycznie zaangażowanych ludzi w Polsce na istotny pod względem politycznym i w ostatnich latach szeroko dyskutowany temat Europy/Unii Europejskiej. Pokazane zostanie także, w jakich językowych kontekstach działania osadzone są ujawnione stereotypy. W tym celu zbadana została ich realizacja językowa (leksyka, struktury gramatyczny, metafory i.in.).

Niemiecka fonetyka z perspektywy studenckiej. Prezentacja wyników ankiety przeprowadzonej wśród studentek i studentów germanistyki na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Miłosz Woźniak

Celem artykułu jest przedstawienie wyników ankiety przeprowadzonej wśród ponad 200 studiujących germanistykę na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Dane zbierano przy pomocy kwestionariusza online w okresie od grudnia 2021 do lutego 2022. Celem ankiety było uzyskanie odpowiedzi, jak studentki i studenci germanistyki różnych lat postrzegają wybrane fenomeny fonetyczne, takie jak samogłoski i spółgłoski, akcent wyrazowy i zdaniowy oraz koartykulacja i jak w tym kontekście oceniają własne kompetencje fonetyczne.

Frazeologizmy okazjonalne w nawiązaniu do ich pierwotnych form. Uwagi w związku z MARIUSZ FRĄCKOWIAK, „Phraseologismen und ihre Modifikationen in den Überschriften deutscher und polnischer Pressekommentare” (= Studie Phraseologica et Paroemiologica, t. 6), Hamburg: Dr. Kovač, 2021, 484 s., 34 diagramy, 4 tabele

Witold Sadziński

Modyfikacje frazeologizmów coraz częściej stają się nowym paradygmatem badawczym w językoznawstwie. Omawiane tu studium przypadku jest tylko jednym z tego rodzaju. Powstaje jednak pytanie, czy frazeologizmy rzeczywiście mogą być modyfikowane lub zmieniane, jeśli stałość ich elementów formalnych i/lub leksykalnych nadal ma być uznawana za decydującą dla definicji. Niniejszy artykuł przeglądowy argumentuje, że tradycyjne zwroty powinny pozostać nietknięte. Według CHLEBDY (2020) stanowią one „zasób obrazów językowych”, które powinny służyć ich dalszemu pomnażaniu. Tym samym – by sięgnąć po przykład z CZYŻEWSKIEJ (2011) – fraza przenosić góry nie ulega bynajmniej modyfikacji, służąc jednak jako podstawa dla nowych aktualnych obrazów. W przeszłości to giganci podejmowali takie próby w celu zademonstrowania swojej potęgi. Teraz zawsze stoi za tym jakiś interes: Jeśli dziś przenosisz góry, to raczej dlatego, że kryją w sobie złoto [lub uran…].

Zum Schwerpunkt

Gudrun Heidemann, Beata Mikołajczyk

Die jüdische Avantgarde von Lodz. Ein universitäres Projekt

Krystyna Radziszewska

REZENSIONEN

Zbigniew Feliszewski, Saskia Fischer, Joanna Jabłkowska, Kalina Kupczyńska, Elżbieta Tomasi-Kapral, Jenny Watson

Komentarze

Ten post dostępny jest także w języku: angielski