System partyjny Królestwa Rumunii

Opis produktu

Rozwój polityczny ziem rumuńskich uzależniony był na początku XIX w. od rozwoju wypadków w Imperium Osmańskim, co w kategoriach politycznych wymuszało recepcję wzorca orientalnego. Dopiero decyzje pokoju w Adrianopolu w 1829 r. otworzyły możliwość budowy nowoczesnego społeczeństwa w księstwach rumuńskich. Proces ten był długotrwały, a orientalne wzorce pozostawały przez długi czas istotnym elementem składowym stosunków społecznych i politycznych.

Casus Rumunii jako państwa, w którym funkcjonował specyficzny system partyjny, stanowił motyw do podjęcia badań nad tym tematem. Należy podkreślić, iż niniejsza monografia w porównaniu z innymi pracami, poświęconymi systemowi partyjnemu Rumunii, prawdopodobnie po raz pierwszy obejmuje tak szerokie spektrum czasowe.

W niniejszej pracy dokonano analizy funkcjonowania systemu partyjnego Rumunii w okresie monarchii, czyli w latach 1866–1947. Autor przedstawił uwarunkowania i ewolucję omawianego systemu na podstawie literatury przedmiotu oraz własnych badań z wykorzystaniem kwerend archiwalnych.

Komentarze

Spis treści

Wykaz skrótów 9
Wstęp 11

Rozdział I. Podstawy prawne systemu politycznego monarchii rumuńskiej 37
1. Wykładnia konstytucji z 1866 r. i 1923 r. 37
2. Ordynacje wyborcze 44
2.1. Ordynacja wyborcza z 1866 r. i jej późniejsze modyfikacje (z lat 1884, 1912, 1919) 44
2.2. Implementacja ordynacji wyborczych z 1919 r. obowiązujących na terenach przyłączonych do Rumunii w 1918 r. 59
2.3. Ordynacja wyborcza z 1926 r. 64
3. Układ władzy w systemie politycznym do 1938 r. 78
3.1. Władza ustawodawcza 78
3.2. Władza wykonawcza 81
3.3. Władza sądownicza w konstytucjach z lat 1866 i 1923 87
4. Prawa i obowiązki obywatelskie w konstytucjach z lat 1866 i 1923 88
5. Zmiany aksjonormatywne w konstytucji z 1938 r. 89
6. Konkluzje 98

Rozdział II. Geneza rumuńskich ruchów politycznych i systemu partyjnego 101
1. Proces instytucjonalizacji ruchu liberalnego i konserwatywnego 101
2. Próby utworzenia robotniczej oraz chłopskiej reprezentacji politycznej 161
3. Funkcjonowanie systemu partyjnego w latach 1895–1917 163
3.1. Cerkiew a partie polityczne przed rokiem 1914 182
3.2. Specyfika funkcjonowania systemu wielopartyjnego 185
3.3. Działaność Partii Konserwatywno-Demokratycznej 190
3.4. Aktywność Partii Narodowo-Demokratycznej a możliwość poszerzenia spektrum partyjno-politycznego 196
3.5. Stosunki polityczne w Rumunii a niebezpieczeństwo wypaczeń ustrojowo-systemowych 208
4. Rumuńskie poglądy na partie i system partyjny do roku 1918 211
5. Konkluzje 218

Rozdział III. Osobliwości partycypacji politycznej w okresie funkcjonowania systemu wielopartyjnego w Rumunii (1918–1930) 221
1. Determinanty funkcjonalne systemu wielopartyjnego w Rumunii 221
2. Nowe partie u władzy jako następstwo wyborów parlamentarnych w 1919 r. 242
3. Wybory 1920 r. i ich polityczne konsekwencje 255
4. Prace nad konstytucją i konsolidacja sceny politycznej w okresie samodzielnych rządów PNL w latach 1922–1926. 337
5. Następstwa kryzysu roku 1927 381
6. Sposób sprawowania władzy przez pierwszy rząd PNŢ (1928–1930) 411
7. Rumuńskie poglądy na partie i system partyjny w okresie międzywojennym 426
8. Konkluzje 437

Rozdział IV. System partyjny w latach rządów króla Karola II (1930–1940) 447
1. Eskalacja sprawczości politycznej króla Karola II 447
2. Koalicyjna formuła sprawowania władzy: eksperyment czy trwała tendencja? 455
3. Działania polityczne drugiego rządu PNŢ (1932–1933) 458
4. Dążenie do stabilności sprawowania władzy przez rząd PNL (1933–1935) 471
5. Partie opozycyjne wobec PNL (1933–1935) 481
6. Zmiany jakościowe w walce o władzę (1935–1937). 493
7. Okoliczności zaistnienia autorytaryzmu (w roku 1937) 504
8. Apogeum autorytaryzmu w okresie sprawowania autokratycznych rządów przez króla Karola II (1938–1940) 524
9. Konkluzje 532

Rozdział V. Rumuński ustrój polityczny w obliczu oddziaływania totalitaryzmu w latach 1940–1944 537
1. Poszukiwanie możliwości „wyjścia z wojny” 538
2. Ograniczanie działalności opozycji politycznej 547
3. Konkluzje 548

Rozdział VI. Odchodzenie od wielopartyjności w kierunku systemu partii dominującej i monopartyjności (1944–1947) 551
1. Rumuńskie partie demokratyczne w sytuacji ograniczonych
możliwości uczestnictwa w sprawowaniu władzy politycznej 551
2. Zmiany stylu sprawowania władzy w następstwie powołanie rządu dr. Petru Grozy 561
3. Walka o powojenny kształt systemu politycznego Rumunii i następstwa wyborów w 1946 r. 569
4. Systemowa likwidacja atrybutów demokracji parlamentarnej (1946–1947) 576
5. Konkluzje 581

Zakończenie 583
Bibliografia 606
Fotografie 621
Indeks autorów 627
Indeks osób 633
Od Redakcji 641

Komentarze