Reforma szkolnictwa wyższego w Polsce w debacie publicznej

Opis produktu

Książka dotyczy procesu reformowania szkolnictwa wyższego w Polsce w latach 1990-2015 w kontekście toczonej na ten temat debaty publicznej. Scalenie socjologicznej analizy debaty publicznej inspirowanej analizami dyskursu publicznego oraz polityki publicznej (i procesami deliberacji) pozwala na wskazanie najważniejszych uwarunkowań reformy szkolnictwa: ideologicznych, instytucjonalnych oraz bezpośrednio związanych z prowadzeniem polityki publicznej. W wymiarze empirycznym autorka omawia trzy wymiary debaty poświęconej reformowaniu uniwersytetów: naukowy/akademicki (oparty na analizie treści tekstów naukowych), rządowy strategiczno-ustawodawczy (oparty na analizie treści dokumentów strategicznych i aktów prawnych), publicystyczny (oparty na analizie treści artykułów pochodzących z dzienników i tygodników). Takie kompleksowe podejście pozwala na wskazanie odmiennych funkcji każdego z wymiarów debaty publicznej. Wszystkie te analizy wieńczy ukazanie reformy szkolnictwa wyższego w dwóch kontekstach: merytorycznym (treść reformy) i formalnym (sztuka reformowania). Autorka stara się w ten sposób podkreślić, iż dla sukcesu reformy szkolnictwa wyższego konieczne jest sprzęgnięcie przedmiotowej koncepcji reform ze zdolnością decydentów do ich przygotowania (i ostatecznie implementowania).

Komentarze

Spis treści

Wprowadzenie 7

Rozdział 1. Szkolnictwo wyższe jako przedmiot badań i rozważań naukowych 13
1.1. O interdyscyplinarnych i socjologicznych badaniach szkolnictwa wyższego 15
1.2. Tradycja myślenia o rozwoju i reformowaniu szkolnictwa wyższego w Polsce 21
1.3. Transformacje szkolnictwa wyższego w perspektywie teoretyczno-metodologicznej 30
1.4. Reforma szkolnictwa wyższego w Polsce w zwierciadle debaty publicznej 35
1.4.1. Inspiracja socjologiczną i krytyczną analizą dyskursu publicznego 39
1.4.2. Inspiracja naukami o polityce publicznej i procesem deliberacji 45
1.4.3. Główne założenia przyjętej strategii badawczej 51

Rozdział 2. Przemiany szkół wyższych w debacie naukowej 59
2.1. Polaryzacja dyskusji akademickiej o szkolnictwie wyższym i jego instytucjach 61
2.1.1. Koronne racje na gruncie stanowiska idealistyczno-humanistycznego 69
2.1.2. Kluczowa argumentacja na gruncie stanowiska pragmatyczno-rynkowego 74
2.2. Konsekwencje polaryzacji debaty naukowej dla polityki szkolnictwa wyższego 78

Rozdział 3. Polityka i działania strategiczne wobec szkolnictwa wyższego 85
3.1. Polityka unijna wobec szkolnictwa wyższego jako ponadnarodowy kurs rozwoju 87
3.2. Krajowa polityka wobec szkolnictwa wyższego jako translacja polityki unijnej 95
3.3. Państwo a interesariusze środowiskowi w polityce wobec uniwersytetów 111
3.4. Uwagi o tworzeniu polityki – teoria versus praktyka 137

Rozdział 4. Legislacyjny wymiar polityki i reformy systemu – obraz in statu nascendi 145
4.1. Ramy prawne dla systemu szkolnictwa wyższego w Polsce w latach 1990–2005 148
4.2. Historia nowelizowania Prawa o szkolnictwie wyższym w latach 2005–2011 153
4.3. Dopełnianie czy naprawianie Prawa o szkolnictwie wyższym w latach 2011–2015? 163
4.4. Uwagi o tworzeniu prawa – teoria versus praktyka 176

Rozdział 5. Oblicze reformy szkolnictwa wyższego w debacie publicystycznej 189
5.1. Komentarz do działań reformatorskich rządu w latach 1990–2005 193
5.2. Relacjonowanie procesu nowelizowania ustawy w latach 2005–2011 206
5.3. Odwołania do dalszych nowelizacji prawa w latach 2011–2015 219
5.4. Uwagi o roli publicystyki i specyfice debaty medialnej 225

Rozdział 6. Recenzja reformy szkolnictwa wyższego – próba analizy in statu praesenti 229
6.1. Konceptualizacja jakości reformy – dylematy metodologiczne 230
6.2. Dwukierunkowa propozycja oceny jakości reformy 232
6.2.1. Analiza merytoryczna reformy w kontekście domen neoliberalnej logiki 233
6.2.2. Analiza formalna reformy w kontekście neoliberalnych kanonów reformowania 237

Postscriptum. Wkład i niedostatki debaty o reformowaniu 253

Bibliografia 255
Spis tabel i ramek 289
O autorce 291

Komentarze