Kwartalnik Prawa Podatkowego | Nr 3 (2023)

Opublikowano: 11 października 2023
1

Kwartalnik Prawa Podatkowego to czasopismo naukowe wydawane we współpracy z Centrum Dokumentacji i Studiów Podatkowych od 1999 roku. Jest to uznany na rynku periodyk poświęcony tematyce podatkowej skierowany głównie do doświadczonych specjalistów zajmujących się tą dziedziną prawa.

Na łamach Kwartalnika Prawa Podatkowego publikowane są oryginalne i wysokiej jakości artykuły dotyczące dokumentacji prawa krajowego, międzynarodowego i Unii Europejskiej. Ponadto prezentowane są raporty z badań na temat stanu polskiego prawa podatkowego oraz rozprawy przygotowywane przez znanych i cenionych autorów – zarówno polskich, jak i zagranicznych – cenionych ekspertów i autorytetów głównie ze środowisk akademickich (między innymi wykładowcy wyższych uczelni, sędziowie, doradcy podatkowi, prawnicy wyspecjalizowani w prawie finansowym). Szczególną wartość mają także glosy do orzeczeń polskich sądów administracyjnych będące swoistym komentarzem i omówieniem tych wyroków w odniesieniu do obowiązujących przepisów prawnych w tym zakresie. Celem czasopisma jest prezentowanie artykułów na temat niejednoznacznych i niejednokrotnie skomplikowanych zagadnień podatkowych i finansowych celem zapoczątkowania dyskusji, a także polemik przyczyniających się do dogłębnego przeanalizowania danego tematu i ukazania odmiennych punktów widzenia.

W numerze (PDF)

„Automatyzm” działania organów podatkowych przy wydawaniu decyzji zabezpieczających w związku z zakwestionowaniem prawa do odliczenia podatku naliczonego na podstawie tzw. pustych faktur
Dariusz Gibasiewicz

Artykuł dotyczy wydawania przez organy podatkowe decyzji zabezpieczających wykonanie zobowiązania podatkowego na majątku podatnika przed wydaniem decyzji określającej wysokość zobowiązania w podatku od towarów i usług w związku z postępowaniem podatkowym lub kontrolą podatkową, lub celno-skarbową, które są prowadzone w związku z zakwestionowaniem odliczenia przez podatnika podatku naliczonego na podstawie tzw. pustych faktur. Przedstawiono w nim sposób interpretacji i stosowania tych przepisów przez organy podatkowe i sądy administracyjne w konkretnych sprawach. Dokonano także analizy błędów popełnianych w tego typu postępowaniach oraz naruszeń praw podatnika. Jednocześnie opisano prawidłowy model orzekania w tego typu sprawach – z poszanowaniem praw podatników.

Wybrane aspekty współczesnej sprawozdawczości podatkowej
Mariusz Macudziński

Artykuł podejmuje tematykę obowiązku sprawozdawczości i przekazywania informacji administracji skarbowej o zdarzeniach mających wpływ na zidentyfikowanie zobowiązania podatkowego. Autor stara się również wykazać, że współczesne obowiązki podatkowe w zakresie przesyłania różnych danych o aktywności w obszarze podatkowym i gospodarczym wychodzą zdecydowanie poza standardowe utarte schematy i relacje deklaracja – organ podatkowy.

Następstwo prawne w egzekucji zobowiązań podatkowych
Anna Dalkowska

Następstwo prawne w egzekucji zobowiązań podatkowych stanowi jedną z fundamentalnych instytucji prawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Jest odzwierciedleniem następstwa prawnopodatkowego. Treść następstwa prawnego w egzekucji zobowiązań podatkowych wyraża się w stwierdzeniu, że stanowi ono zmianę podmiotową w stosunku egzekucyjnym, wskutek której, przy zachowaniu tożsamości przedmiotu egzekucji, w miejsce lub obok dotychczasowego podmiotu zobowiązanego wstępuje sukcesor obowiązku podatkowego. Następstwo egzekucyjne zobowiązań podatkowych opiera się na zasadach kontynuacji postępowania egzekucyjnego z udziałem sukcesora oraz zachowania dotychczasowych czynności egzekucyjnych. Dla analizy instytucji następstwa prawnego w egzekucji zobowiązań podatkowych konieczne jest kompleksowe spojrzenie na instytucję, z uwzględnieniem podstaw normatywnych, zawartych w przepisach prawa materialnego i procesowego, zarówno publicznego, jak i prywatnego.

Przestępstwo oraz wykroczenie skarbowe firmanctwa (art. 55 k.k.s.) w kontekście znamion ustawowych
Adam Wróbel

Czyn zabroniony firmanctwa ujęty w przepisach kodeksu karnego skarbowego przyjmuje dwie postaci czynu zabronionego: przestępstwa skarbowego (art. 55 §§ 1 i 2 k.k.s.) oraz wykroczenia skarbowego (art. 55 § 3 k.k.s.). Istotą firmanctwa, jak wskazuje się w doktrynie, „jest prowadzenie działalności gospodarczej w sposób zakamuflowany lub też ukrywanie rzeczywistych jej rozmiarów z wykorzystaniem do tego podstawionego podmiotu, co naraża podatek na uszczuplenie” (F. Prusak); sprawca, realizując określony w art. 55 k.k.s. delikt, posługuje się imieniem i nazwiskiem, nazwą lub firmą innego podmiotu i naraża podatek na uszczuplenie. Przedmiotem omawianego czynu zabronionego jest interes finansowy Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego – interes fiskalny państwa – oraz Unii Europejskiej (indywidualny przedmiot ochrony), a także wtórnie, jako uboczny przedmiot ochrony, legalny porządek rejestrowy przedsiębiorców, co wywieść można także z kontekstu poglądów wyrażanych w literaturze przedmiotu. Firmantem, tzn. sprawcą ujętym w definicji art. 55 § 1 k.k.s., może być jedynie podatnik prowadzący działalność gospodarczą określoną w art. 3 pkt 9 Ordynacji podatkowej, na co również zwraca się uwagę w doktrynie oraz judykaturze. Omawiane skarbowe przestępstwo lub wykroczenie ma charakter indywidualny, może zostać popełnione wyłącznie umyślnie, w formie działania (po stronie firmanta), w zamiarze bezpośrednim. Pod rozwagę zostaje poddany postulat, aby w wypadku mniejszej wagi, jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest małej wartości, czyn z art. 55 § 1 k.k.s. był klasyfikowany jako wykroczenie skarbowe.

Główne tezy najnowszego orzecznictwa Sądu Najwyższego w sprawach karnoskarbowych, dotyczącego obowiązków podatkowych względem tzw. interesu finansowego państwa
Jacek Izydorczyk

Artykuł prezentuje przegląd najnowszego orzecznictwa Sądu Najwyższego dotyczącego obowiązków podatkowych wobec tzw. interesu finansowego państwa oraz procedowania w takich sprawach (przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe, kodeks karny skarbowy).

Glosa do uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 marca 2019 r., sygn. I FPS 3/18
Bogumił Brzeziński, Marek Kalinowski

W glosie przeanalizowano uchwałę Naczelnego Sądu Administracyjnego, która dotyczy problematyki skuteczności doręczenia podatnikowi informacji o zawieszeniu biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego na skutek wszczęcia postępowania karnego w związku z podejrzeniem popełnienia przestępstwa lub wykroczenia skarbowego, w sytuacji gdy popełnienie przestępstwa lub wykroczenia wiąże się z niewykonaniem tego zobowiązania. Autorzy krytycznie odnoszą się do argumentacji użytej przez sąd w uzasadnieniu uchwały.

Glosa do uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 marca 2023 r., sygn. I FPS 2/22
Agnieszka Krawczyk

Glosa zawiera krytyczne uwagi do uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 marca 2023 r., sygn. I FPS 2/22. Dotyczą one przede wszystkim rozbieżności między pytaniem postawionym przez skład zwykły NSA a treścią uchwały oraz skutków tego stanu rzeczy dla praktyki. Drugi wątek obejmuje refleksje na temat sposobu rozumienia pojęcia „przepisy prawa administracyjnego”, użytego w przepisie art. 15zzr ustawy COVID-19.

Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 października 2021 r., sygn. II FSK 556/19
Artur Cukierski

Przedmiotem niniejszej glosy jest wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 października 2021 r., sygn. II FSK 556/19, w którym rozpoznając skargę kasacyjną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych, Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżony wyrok w całości, stwierdzając, że różnice pomiędzy funduszami inwestycyjnymi wprost wymienionymi w art. 3 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi oraz alternatywnymi spółkami inwestycyjnymi w rozumieniu art. 8a tej ustawy są jednak na tyle znaczne i istotne, że nie można przyjąć, iż alternatywne spółki inwestycyjne są funduszami inwestycyjnymi w rozumieniu omawianej ustawy. Jednocześnie przyznał, że nie każdy alternatywny fundusz inwestycyjny jest funduszem inwestycyjnym w rozumieniu ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, a definicja funduszy inwestycyjnych, określając formy działania funduszy, posługuje się katalogiem zamkniętym, z którego wyłączono alternatywne spółki inwestycyjne. Tym samym zakwestionował prawo podatnika do skorzystania ze zwolnienia podatkowego określonego w art. 17 ust. 1e pkt 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych w przypadku lokowania dochodów w prawa uczestnictwa alternatywnej spółki inwestycyjnej.

Mimo pewnych niejasności w przepisach należy zaaprobować orzeczenie NSA. Biorąc pod uwagę, że w ustawie o funduszach inwestycyjnych wiążąco ustalono znaczenie pojęcia zarówno alternatywnej spółki inwestycyjnej, jak i funduszu inwestycyjnego, wprowadzając zarazem dychotomiczny podział pomiędzy tymi instytucjami wspólnego inwestowania, to zastosowanie wykładni językowej pozwala na jednoznaczne potwierdzenie braku możliwości zastosowania zwolnienia podatkowego określonego w art. 17 ust. 1e pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dla lokowania dochodów w prawa uczestnictwa alternatywnej spółki inwestycyjnej.

Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 5 stycznia 2022 r., sygn. I SA/Gl 1198/21
Jędrzej Owoc

Glosa omawia wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach dotyczący opodatkowania dystrybutorów na stacji paliw podatkiem od nieruchomości. W ocenie organu podatkowego i sądu te urządzenia techniczne stanowią urządzenia budowlane służące obiektowi w postaci stacji paliw. Tym samym są one opodatkowane jako budowle w myśl art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych. W glosie przedstawiono stanowisko przeciwne, zgodnie z którym dystrybutory nie spełniają kryteriów kwalifikacji jako urządzenie budowlane, a opodatkowaniu powinny podlegać jedynie ich części budowlane lub fundamenty. Analizie poddano także kwestię uznania stacji paliw za jedną budowlę oraz zagadnienie opodatkowania instalacji zapewniających możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem. 

XXVI Ogólnopolska Konferencja Naukowa dla Studentów pt. „Współczesne problemy orzecznictwa sądowego w sprawach podatkowych” – Łódź, 8 maja 2023 r.
Małgorzata Sęk

 

Komentarze

Ten post dostępny jest także w języku: angielski