Czasopismo Konwersatorium Wiedzy o Mieście obejmuje prace z szeroko rozumianej geografii osadnictwa ze szczególnym uwzględnieniem geografii miast. Publikowane prace mają charakter teoretyczny, przeglądowy, empiryczny i metodologiczny. Czasopismo adresowane jest do przedstawicieli wszystkich dyscyplin naukowych, których przedmiotem badań są różne formy osadnictwa miejskiego i zasięg ich oddziaływania: geografii, socjologii, architektury i urbanistyki, demografii, ekonomii, gospodarki przestrzennej oraz praktyków zajmujących się problematyką miejską.

Punktacja przyznana przez MEiN: 40 punktów (grudzień 2021).

W numerze (PDF):

Problematyka demograficzna we współczesnych koncepcjach miasta

Tomasz Kaczmarek

W ostatnich kilkunastu latach pojawiło się wiele nowych (lub reaktywowanych) koncepcji miasta o różnym stopniu kodyfikacji i systematyzacji wiedzy. Na podstawie przeglądu literatury naukowej autor podejmuje próbę odpowiedzi na pytania: czy i w jakim stopniu czynnik demograficzny jest brany pod uwagę w tworzeniu koncepcji miasta. W konkluzji stwierdza, że podobnie jak w procesach urbanizacji trendy demograficzne przeplatają się z gospodarczymi, społecznymi, ekologicznymi i politycznymi, tak też kwestie demograficzne stają się coraz ważniejszym elementem najpopularniejszych obecnie koncepcji miast.

Ludzie starsi a przestrzeń miejska – wybrane problemy, priorytety i wyzwania przyszłości

Marek Niezabitowski

Artykuł przedstawia wybrane aspekty dostosowania miast do potrzeb ludzi starszych. Zaprezentowane perspektywy spojrzenia na omawianą kwestię to m.in. międzynarodowe dokumenty polityki społecznej akcentujące prawa seniorów i kilka koncepcji socjologicznych skoncentrowanych na szansach i zagrożeniach związanych z funkcjonowaniem osób starszych w przestrzeni miasta. Nawiązano także do polityki senioralnej w Polsce oraz idei smart city 3.0, która w założeniu koresponduje z prawami seniorów do wpływania na decyzje dotyczące jakości ich życia w środowisku miejskim.

The Potential for Industrial Tourism Development in Ukraine: Kryvyi Rih Case Study

Ganna O. Gorina

The aim of the article is to investigate the industrial tourist potential of the city of Kryvyi Rih based on the identification and description of its industrial heritage. The potential for industrial tourism development in Kryvyi Rih as a city with a powerful base of active industrial facilities and heritage sites is revealed. Attention is focused on the importance and necessity of using its this potential for tourism development by declaring this goal in medium and long-term development programs and strategies. Examples of using the city’s industrial heritage as tourist attractions are given. Problems and prospective directions for industrial tourism development in Kryvyi Rih are highlighted.

Przemiany demograficzne wybranych terenów przemysłowych i poprzemysłowych we Wrocławiu w XXI wieku

Dominik Sikorski

W pracy przedstawiono zmiany demograficzne zachodzące na wybranych terenach przemysłowych i poprzemysłowych dużego miasta, jakim jest Wrocław w XXI w. Ponadto w artykule zostały zasygnalizowane towarzyszące tym metamorfozom przemiany badanych terenów przemysłowych i poprzemysłowych: morfologiczno-fizjonomiczne oraz funkcjonalne. Studia opierały się na analizie danych z bazy PESEL, kwerendzie archiwalnej i kartograficznej oraz badaniach terenowych. Badane miejsca w XXI w. uległy istotnym przeobrażeniom, które w znacznej mierze były determinowane procesem deglomeracji działalności przemysłowej z centrów dużych miast oraz chęcią zintensyfikowania użytkowania przestrzeni atrakcyjnie zlokalizowanej wewnątrz tkanki dużego miasta. Największy wpływ na modyfikację badanej przestrzeni miały firmy prowadzące działalność deweloperską oraz usługową.

Aplikacja turystyczna „Łódzkie stadiony na wyciągnięcie ręki” – ocena funkcjonalności

Angelika Jasion, Daria Zdulska, Marek Szymala, Katarzyna Próżyńska

Celem artykułu jest ocena funkcjonalności aplikacji przedstawiającej dostępność usług i infrastruktury wokół dwóch największych łódzkich stadionów zgodnie z ideą miasta 15-minutowego. Aplikacja została wykonana za pomocą oprogramowania ArcGIS Online. Do jej stworzenia wykorzystano dane z zasobu Bazy Danych Obiektów Topograficznych (BDOT10k). Kluczowym cszałożeniem przy tworzeniu aplikacji była propozycja udostępnienia turystom i kibicom dwóch łódzkich klubów piłkarskich (ŁKS-u i Widzewa) lokalizacji szerokiej oferty usług w odległości 15 minut od stadionów. Użyteczność aplikacji została oceniona za pomocą metody punktowej i metody ekspertów według wyodrębnionych kryteriów, przydzielonych do pięciu kategorii funkcjonalności, wyznaczonych na postawie cech z obszaru wymagań funkcjonalnych. Aplikacja została oceniona jako ciekawa, przydatna i dobrze działająca. Do największych jej zalet zalicza się: widok mapy, nawigację oraz wyszukiwanie obiektów. Słabszym elementem aplikacji jest wyświetlanie informacji o obiektach, co w przyszłości może być poprawione. Aplikacja jako innowacyjny produkt turystyczny stanowi interesujące rozwiązanie dla turystów, kibiców, a także mieszkańców Łodzi.

Użytkowanie rodzinnego ogrodu działkowego (ROD) w dobie pandemii. Przykład ROD im. Księcia Bolka I w Jaworze

Roman Szkup, Klaudia Skop

Rodzinne ogrody działkowe (ROD) stanowią miejsce wypoczynku głównie mieszkańców dużych i średnich miast. Pandemia COVID-19, która rozpoczęła się w Chinach w listopadzie 2019 r., spowodowała poważny kryzys mający wpływ na różne rodzaje działalności człowieka (w tym na turystykę), ograniczyła także możliwość podróżowania. Dla wielu osób, zwłaszcza uboższych i biernych zawodowo (np. emerytów i rencistów), jedynym sposobem aktywnego wypoczynku stały się aktywności realizowane na działkach w rodzinnych ogrodach działkowych. Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytania, czy i w jakim zakresie dwa lata pandemii COVID-19 wpłynęły na zachowania i wypoczynek użytkowników ogrodów działkowych. Do udzielenia odpowiedzi posłużyły dwie metody: inwentaryzacja bezpośrednia oraz badanie kwestionariuszowe użytkowników Rodzinnego Ogrodu Działkowego im. Księcia Bolka I w Jaworze. W rezultacie przeprowadzonej analizy stwierdzono, że pandemia COVID-19 miała wpływ na zachowania i wypoczynek użytkowników badanego ogrodu działkowego, jednak to oddziaływanie nie było aż tak duże, jak można było oczekiwać.

Przekształcenia zagospodarowania przestrzennego terenów poprzemysłowych w gminach powiatu tarnogórskiego z wykorzystaniem metod GIS

Aleksandra Zdyrko

Celem artykułu jest omówienie zmian zagospodarowania przestrzennego terenów poprzemysłowych w powiecie tarnogórskim. Badanie zostało przeprowadzone na podstawie arkuszy map archiwalnych, analizy miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz zdjęć lotniczych. Do analizy uzyskanych materiałów zastosowano oprogramowanie i narzędzia GIS. Na podstawie wykonanych badań stwierdzono, że największy odsetek terenów poprzemysłowych znajduje się w gminach miejskich powiatu tarnogórskiego (Tarnowskie Góry i Radzionków). Tereny te są obecnie wykorzystywane głównie w celach turystycznych, do przyciągania nowych mieszkańców i inwestorów. Stanowi to ważny aspekt wywiązywania się z założonych celów strategicznych województwa śląskiego i powiatu tarnogórskiego. Istotne jest, że jednostki miejskie uwzględniają wykorzystanie badanych terenów w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, co nie ma pełnego odzwierciedlenia w przypadku gmin wiejskich. Podobną sytuację obserwuje się w odniesieniu do występowania pozostałości po działalności poprzemysłowej w powiecie tarnogórskim, gdzie najwięcej takich obiektów zachowało się w gminach miejskich, a dzięki mapom historycznym możliwe było ich zlokalizowanie. W przypadku gmin wiejskich odnalezienie miejsc działalności poprzemysłowej było znacznie utrudnione, gdyż większość opisywanych w literaturze obiektów poddano rozbiórce lub na ich terenie nastąpiła sukcesja biotyczna. 

Teatr zachowań osób odwiedzających pomniki Galerii Wielkich Łodzian na ulicy Piotrkowskiej w Łodzi

Jolanta Wojciechowska, Patrycja Lis, Grzegorz Wołk

Artykuł przedstawia wyniki badań przeprowadzonych na podstawie oryginalnej (autorskiej) metodyki badawczej dotyczącej struktury zachowań osób odwiedzających ławkowe pomniki rozmieszczone na ul. Piotrkowskiej w Łodzi. Badania zostały zaprojektowane i przeprowadzone w siedmioosobowym zespole studentów Wydziału Nauk Geograficznych Uniwersytetu Łódzkiego. Oprócz pomiaru liczby odwiedzających w dzień powszedni i weekendowy skupiono się na obserwacji zachowań tych osób. Zidentyfikowano ponad 40 różnych zachowań i związane z nimi emocje – pozytywne oraz negatywne. Ich zróżnicowanie starano się wyjaśnić wieloma czynnikami, z których najistotniejsze to lokalizacja pomnika na głównej ulicy oraz jego forma. Badania należy uznać za eksperymentalne, skłaniające do kontynuacji i poszerzenia ich perspektywy, a więc postawienia kolejnych, czy nawet nowych pytań badawczych.

Problemy użytkowania orlików w miejskiej przestrzeni rekreacyjnej – przykład Częstochowy

Armina Kapusta, Michał Wojtkiewicz

Orliki, czyli ogólnodostępne kompleksy boisk ze sztuczną nawierzchnią, przeznaczone przede wszystkim dla dzieci i młodzieży, to obiekty, które pełnią zróżnicowane funkcje (m.in. edukacyjne, rekreacyjne, sportowe). W przestrzeni miejskiej rola orlików jest szczególna, istotne jest ich właściwe wykorzystanie, gdyż są one komplementarne lub konkurencyjne wobec innych obiektów sportowych i rekreacyjnych. Celem artykułu jest analiza funkcjonowania orlików w Częstochowie ze szczególnym uwzględnieniem wpływu różnorodnych form dostępności oraz zagospodarowania na możliwości ich użytkowania. Przeprowadzone badania jakościowe, w tym inwentaryzacja, wywiady eksperckie, obserwacja czynna i bierna, umożliwiły także ocenę zależności między podejmowanymi aktywnościami a stanem obiektów w 2022 r. oraz zidentyfikowanie problemów związanych z ich utrzymaniem. W wyniku wykonanych analiz autorzy zaproponowali obszary w Częstochowie, które potencjalnie mogą zostać zagospodarowane na cele rozwoju infrastruktury sportowo-rekreacyjnej, oraz wskazali możliwości zmian w zarządzaniu obiektami, które mogą przyczynić się do optymalizacji ich wykorzystania i utrzymania w dobrym stanie.

Vítor Oliveira, Urban Morphology. An Introduction to the Study of the Physical Form of Cities, The Urban Book Series, Springer International Publishing, Cham 2016, ss. XXIII, 192

Iwona Jażdżewska

Komentarze

Ten post dostępny jest także w języku: angielski