Społeczne światy

Opis produktu

Autorka podejmuje tematykę coraz bardziej popularnej działalności sportowej, rekreacyjnej oraz hobbystycznej, jaką jest wspinanie. To sfera, która na tle innych aktywności fizycznych prezentuje się jako elitarna, niebezpieczna i bardzo wymagająca, dodatkowo wzbudzająca dyskurs etyczny na skutek upublicznianych w mediach relacji dotyczących himalajskich, alpejskich czy taternickich tragedii. Jednocześnie opisywana wspólnota „ludzi gór” jest tu pretekstem do pokazania pewnych ogólnych zjawisk i procesów społecznych, możliwych do uchwycenia przy pomocy teorii światów społecznych. Książka ukazuje złożone procesy tworzenia się i podtrzymywania światów społecznych na przykładzie analizy konkretnego społecznego świata – świata wspinaczki. Równocześnie stanowi prezentację efektywnych metod badania światów społecznych. Autorka stosuje cały zestaw strategii analityczno-badawczych – od etnografii, przez autoetnografię, elementy metody biograficznej, analizy dyskursu, po netnografię – podporządkowanych metodologii teorii ugruntowanej, by jak najpełniej opisać społeczny świat wspinaczy.

Komentarze

Spis treści

PODZIĘKOWANIA 15

WSTĘP 17

Część PIERWSZA. „LUDZIE GÓR”. ANALIZA SPOŁECZNEGO ŚWIATA WSPINACZKI 25
WPROWADZENIE 27
1. CO TO JEST ŚWIAT SPOŁECZNY? 31
1.1. Podstawowe pojęcia 34
1.1.1. Działanie podstawowe 34
1.1.2. Technologia 36
1.1.3. Problem granic 37
1.1.4. Areny 40
1.1.5. Wartości 43
1.1.6. Tożsamość uczestnika 47
1.2. Wielość i dynamika społecznych światów 49
1.2.1. Segmentacja 49
1.2.2. Profesjonalizacja 51
1.2.3. Pączkowanie 53
1.2.4. Przecinanie się światów 54
1.2.5. Legitymizacja i zaświadczanie o autentyczności 55
1.3. Podsumowanie 56
2. DZIAŁANIE PODSTAWOWE 59
2.1. Na czym polega wspinanie? 60
2.1.1. Wspinanie, czyli co konkretnie? 63
2.1.2. Techniki wspinania 65
2.1.2.1. Chwytanie, stawanie i przechwyty 68
2.1.2.2. Wspinanie klasyczne 72
2.1.2.3. Technika sztucznych ułatwień 76
2.1.2.4. Wspinanie w lodzie 80
2.1.2.5. Przemieszczanie się w terenie śnieżnym 84
2.1.3. Asekuracja i autoasekuracja 87
2.1.3.1. Asekuracja „na wędkę” 90
2.1.3.2. Wspinanie z dolną asekuracją 92
2.1.3.3. Asekuracja na drogach ubezpieczonych 94
2.1.3.4. Wspinanie „na własnej” asekuracji 99
2.1.3.5. Asekuracja w trakcie zjazdu 102
2.1.3.6. Asekuracja lotna 104
2.1.3.7. Asekuracja bez użycia liny 105
2.1.3.8. Wspinanie samotne – autoasekuracja 109
2.1.3.9. Wspinanie „na żywca” – bez asekuracji 114
2.1.4. Odpadnięcia i loty 118
2.2. Odmiany działania podstawowego 123
2.2.1. Subświaty wspinania 127
2.2.2. „Gry, w które grają wspinacze” 129
2.3. Wspinanie jako zorganizowana praktyka społeczna 135
2.3.1. Alpinizm 136
2.3.2. Taternictwo 140
2.3.3. Sportowy wymiar wspinaczki 148
2.4. Podsumowanie 157
3. NORMATYWNE RAMY DZIAŁANIA 159
3.1. Wycenianie trudności działań wspinaczkowych 160
3.1.1. Początki wycen dróg alpejskich 162
3.1.2. Historyczne wyceny dróg tatrzańskich 165
3.1.3. Współczesne skale wycen 171
3.1.3.1. Skale trudności dróg skalnych 172
3.1.3.2. Wyceny problemów bulderowych 179
3.1.3.3. Skale lodowe, mikstowe i dry-toolowe 182
3.1.3.4. Wyceny trudności hakowych 188
3.1.4. Wycenianie jako proces społeczny 190
3.1.4.1. Uwarunkowania wycen 191
3.1.4.2. Konsekwencje wycen 199
3.1.4.3. „Kult cyfry” 204
3.2. Styl wspinania 210
3.2.1. Style działania w górach wysokich 212
3.2.2. W stronę wspinania klasycznego 213
3.2.2.1. Areny wokół stylu działania 216
3.2.2.2. „Gwałt na górze” 219
3.2.2.3. Style działania w skałach 221
3.2.2.4. Style wspinaczki klasycznej 229
3.2.2.5. Wspinanie nie dla stylu 234
3.2.3. Wspinanie jako działanie twórcze 236
3.2.3.1. Tworzenie czy destrukcja? 238
3.2.3.2. „By fear means” 243
3.3. Nagradzanie osiągnięć 247
3.3.1. Kontrowersje wokół nagród 252
3.3.2. Spontaniczne nagradzanie 255
3.3.3. Dewaluacja nagród – „Jedynka” 260
3.4. Etyka działań wspinaczkowych 273
3.4.1. Relacje z Innym 274
3.4.1.1. „Braterstwo liny” 278
3.4.1.2. Gdy obcy człowiek potrzebuje pomocy 290
3.4.1.3. (Nie)moralność na ośmiu tysiącach 303
3.4.1.4. Inni ludzie w skałach 310
3.4.2. Relacje z uogólnionym Innym 313
3.4.2.1. Relacjonowanie własnych dokonań 314
3.4.2.2. Mistyfikacje i oszustwa 316
3.4.2.3. Zdobywanie wiarygodności 321
3.4.3. Relacje z górą i drogą 326
3.4.4. Relacje z przyrodą gór i skał 328
3.4.5. Formalizacja reguł etycznych 332
3.5. Wartości wspinaczkowego świata 336
3.6. Podsumowanie 346
4. DZIAŁANIA TOWARZYSZĄCE 351
4.1. Działania kolektywne 352
4.1.1. Szkolenie adeptów 352
4.1.2. Rozwijanie technologii wspinaczkowej 362
4.1.2.1. Lina 363
4.1.2.2. Haki 365
4.1.2.3. Kości i mechaniki 369
4.1.2.4. Karabinki i ekspresy 377
4.1.2.5. Od czekana do ergonomicznej dziaby 380
4.1.2.6. Raki 386
4.1.2.7. Buty 393
4.1.2.8. Odzież 398
4.1.2.9. Sprzęt biwakowy i turystyczny 402
4.1.2.10. Sztuczne ścianki 405
4.1.3. Troska o przestrzeń działania 409
4.1.4. Samoorganizowanie się środowiska wspinaczkowego 415
4.1.5. Podtrzymywanie przestrzeni dyskursywnej 426
4.1.5.1. Pisanie o wspinaniu 428
4.1.5.2. Obrazowanie działań oraz przestrzeni działania 444
4.1.5.3. Filmowanie wspinania 458
4.1.5.4. Opowieści mówione i rozmowy o wspinaniu 464
4.1.5.5. Teoretyzowanie na temat wspinania 469
4.2. Działania indywidualne 495
4.2.1. Trening i praca nad ciałem 496
4.2.2. Podróżowanie 503
4.2.3. Finansowanie własnej działalności 506
4.2.4. Zdobywanie sprzętu 513
4.2.5. Dokumentowanie i prezentowanie działań wspinaczkowych 516
4.3. Podsumowanie 521
W NIOSKI KOŃCOWE 527

Część DRUGA. METODOLOGIA BADAŃ NAD ŚWIATAMI SPOŁECZNYMI 531
WPROWADZENIE 533
5. TEORIE ŚWIATÓW SPOŁECZNYCH 535
5.1. Odkrycie świata społecznego – Paul G. Cressey 536
5.2. Od grup odniesienia do światów społecznych – Tamotsu Shibutani . . 543
5.3. Płynność świata – Anselm L. Strauss 549
5.4. Światy sztuki – Howard S. Becker 555
5.5. Analiza sytuacyjna – Adele E. Clarke 563
5.6. Światy społeczne w ujęciu fenomenologicznym – Alfred Schutz 574
5.7. Podsumowanie 585
6. JAK BADAĆ ŚWIATY SPOŁECZNE? 591
6.1. Ontologiczny status świata społecznego 592
6.1.1. „Mój świat” – „światy wspinania” – „światy utracone” 595
6.1.2. „Inny świat” 597
6.1.3. Granice świata – granice badania 601
6.1.4. Społeczny świat jako pojęcie „uwrażliwiające” 606
6.2. Co badamy, gdy badamy świat społeczny? 609
6.2.1. Badanie działań 610
6.2.1.1. Badanie sytuacji działania 611
6.2.1.2. Badanie efektów działań 612
6.2.2. Badanie działających 613
6.2.2.1. Badanie osobistych doświadczeń 614
6.2.2.2. Badanie biografii 618
6.2.3. Badanie procesów kolektywnych 621
6.2.3.1. Badanie komunikacji 621
6.2.3.2. Badanie (auto)prezentacji 623
6.2.3.3. Rekonstrukcja historyczna 624
6.2.3.4. Badanie wizualizacji 626
6.3. Jak badamy? Strategie analityczno-badawcze 629
6.3.1. Etnografia 630
6.3.2. Autoetnografia 632
6.3.3. Metoda biograficzna 635
6.3.4. Netnografia 639
6.3.5. Analiza dyskursu 642
6.3.6. Analiza wizualna 650
6.4. Podsumowanie 652
7. NOTA METODOLOGICZNA 655
7.1. Założenia epistemologiczne 655
7.2. Źródła danych o świecie wspinaczki 659
7.3. Techniki otrzymywania materiałów 662
7.4. Problemy etyczne 668
7.5. Metodologia teorii ugruntowanej 672
7.5.1. Teoretyczne pobieranie próbek 673
7.5.2. Praca z danymi 675
7.6. Chronologia uczestnictwa 2007-2014 679
7.7. Podsumowanie 684
WNIOSKI KOŃCOWE 687

ZAKOŃCZENIE 689

SOCIAL WORLDS. THEORY, METHODS, EMPIRICAL RESEARCH. AN EXAMPLE OF THE SOCIAL WORLD OF CLIMBING (SUMMARY) 695

BIBLIOGRAFIA 705
Literatura socjologiczna 705
Literatura górska i publikacje wspinaczkowe 717
Wywiady ze wspinaczami opublikowane w mediach 740
Źródła prasowe i medialne 742
SPRAWA MALANPHULAN 742
SPRAWA GOLDEN LUNACY 743
SPRAWA ZIMOWEJ WYPRAWY NA BROAD PEAK 746
Źródła internetowe 750
PORTALE INTERNETOWE ORAZ SERWISY WSPINACZKOWE 750
CZASOPISMA ALPINISTYCZNE I WSPINACZKOWE ON-LINE 751
Filmy dokumentalne o wspinaniu 751
ANEKS 753
SPIS RYCIN 753
SPIS FOTOGRAFII 754
SPIS SCHEMATÓW 754
SPIS TABEL 755
REFERATY 755
PRELEKCJE I POKAZY SLAJDÓW 757
WYKŁADY NA TEMAT DZIAŁALNOŚCI GÓRSKIEJ I WSPINACZKOWEJ 759
NOTA O AUTORCE 763

Komentarze