Promocja!
plachcinska_swoj_urzad_czynic

“Swój urząd czynić”

    Profil obywatelski twórczości Jana Kochanowskiego
    Autor:


  • Liczba stron:
    224
    Rok wydania:
    2018
    ISBN:
    978-83-8142-174-4
    e-ISBN:
    978-83-8142-175-1

Opis produktu

Jan Kochanowski podejmował problematykę obywatelską nieprzerwanie w ciągu całej swej działalności pisarskiej, w wypowiedziach literackich różnorodnych gatunkowo, w nieustannym przeplocie języka polskiego i łacińskiego. Stale też wrośnięta ona była w podłoże idei stanowiących constans w jego poglądach: o wartości cnoty, umiaru i służby ojczyźnie, a więc pozostawała silnie osadzona w gruncie aksjologii i etyki. Paradoksalnie jednak, odbywało się to równolegle do intensywnych działań gospodarczych poety, które ubogiego dziedzica połowy Czarnolasu uczyniły pod koniec życia człowiekiem niezwykle majętnym.

Utwory Kochanowskiego o profilu obywatelskim rozpięte są między narzędziami liryki i retoryki, ale każde działanie na rzecz dobra publicznego wymaga konkretów i osadzenia w grupie sprawczej. Główną rolą literatury nie jest w takich wypadkach wyrażanie uczuć twórcy, lecz zaszczepianie przekonań i uczuć w odbiorcach. Kryterium wartości utworu pojmowanego jako obywatelski stanowi jego skuteczność. Nasuwają się przy tym także pytania o subiektywnie i obiektywnie pojmowaną rację propagowanych poglądów. Po pierwsze więc – czy działania, do których dany utwór zachęcał, postrzegane były przez poetę jako zgodne z rzeczywistym interesem wspólnoty (zawsze głośno deklarowanym)? Po drugie zaś – czy to rozumienie było słuszne? Pytamy tym samym o skuteczność (równoznaczną tu z pięknem), o uczciwość perswazyjną i wreszcie o mądrość twórcy.

Takie swoiste spojrzenie na Jana z Czarnolasu zostało zaprezentowane w książce.

Komentarze

Spis treści

Wstęp 5

I. Pojęcie obywatela Rzeczypospolitej w XVI wieku 17

II. U boku Piotra Myszkowskiego – kształtowanie ideologii konserwatywnej 25
1. Zgoda – stanowisko możnowładców duchownych 25
Uwarunkowania polityczne związane z sejmem egzekucyjnym 1562/1563 28
Zgoda na tle „tętna” sejmu piotrkowskiego 41
2. Satyr albo Dziki mąż – tradycjonalizm czy nowoczesny patriotyzm? 61
3. Wróżki – szablonowe myśli o teorii państwa 74

III. Drugie bezkrólewie – demokracja zdyskredytowana: „korona na słupie” 79

IV. Odprawa posłów greckich – prawo i król versus demagogia 109

V. W kręgu Jana Zamojskiego – wizerunki: między panegiryzmem a parenezą 143
1. Władca 143
Wcześniejsze wizerunki królów 143
Ad Stephanem Bathorrheum Regem Poloniae inclytum, Moscho debellato et Livonia recuperata. Epinicion 146
O wzięciu Połocka i De expugnatione Pollotei 153
2. Antywzorzec władcy 162
3. Rycerz 165
Jan Tarnowski, rycerz i mąż stanu – wizerunek prototypowy 165
Radziwiłłowie w dawniejszych utworach Kochanowskiego 167
Epitalamijum na wesele Krysztofa Radziwiłła i Katarzyny Ostrowskiej 169
Jezda do Moskwy i posługi […] ojczyźnie swej i Panom swym czynione Jego Książęcej M[ości] i Pana Krysztofa Radziwiłła […] 169
Na marginesie modelu rycerza – rozważania o wojnie i pokoju 178
4. „Nowy magnat” 180
Dryas Zamchana, Pan Zamchanus, Dryas zamechska 181
O statecznym słudze Rzeczypospolitej 186
In nuptias […] Ioannis de Zamoscio […] ac Griseldis Bathorrheae […] epithalamion 187

VI. Leksyka poety konotująca postawę obywatela Rzeczypospolitej 191

Zakończenie 191
Bibliografia 203
Indeks utworów Jana Kochanowskiego 211
Indeks osób 215

Komentarze

Opinie

Na razie brak recenzji produktów.

Napisz pierwszą opinię o ““Swój urząd czynić””

Tagi: , , , ,
DOSTĘPNE PRODUKTY:
8,90 zł
9,90 zł
Produkt niedostępny
19,95 zł
  • PDF
Ilość:
For deliveries outside Poland contact us by e-mail before ordering: piotr.koska@uni.lodz.pl
Zaloguj się, aby dodać do listy życzeń