Ostatnie polskie miasto

Opis produktu

Książka o toczonej przez mocarstwa europejskie grze dyplomatycznej wokół kwestii Rzeczypospolitej Krakowskiej, ukazująca uwikłanie losów tego niewielkiego, powstałego na mocy ustaleń kongresu wiedeńskiego państewka w wielkie interesy i strategiczne cele Wielkiej Brytanii, Francji, Rosji, Austrii i Prus. To zarazem opowieść o podejmowanych w tej skomplikowanej sytuacji działaniach księcia Adama Jerzego Czartoryskiego i Hotelu Lambert – niezwykłym przejawie aktywnego zaangażowania w politykę międzynarodową ośrodka politycznego, który nie mógł opierać się o siłę własnego państwa. Poznanie tej frapującej rozgrywki pozwala lepiej zrozumieć fenomen czołowego ugrupowania Wielkiej Emigracji i poznać czynniki decydujące o położeniu sprawy polskiej w polityce europejskiej, gdy o jej kształcie bezwzględnie decydował koncert mocarstw.

Komentarze

Spis treści

Wstęp 11

Rozdział I. RZECZPOSPOLITA KRAKOWSKA W LATACH 1815-1831 27
I.1. Utworzenie Wolnego Miasta Krakowa na kongresie wiedeńskim 27
I.2. Status międzynarodowy Rzeczypospolitej Krakowskiej 50
I.3. Wolne Miasto Kraków w dobie powstania listopadowego 52
Wnioski 59

Rozdział II. RZECZPOSPOLITA KRAKOWSKA W POLITYCE KSIĘCIA ADAMA JERZEGO CZARTORYSKIEGO WOBEC WIELKIEJ BRYTANII W PIERWSZYM OKRESIE EMIGRACJI 1831-1835 61
II.1. Książę Adam Jerzy Czartoryski a Rzeczpospolita Krakowska u zarania emigracji 62
II.2. Wokół problemu pierwszej okupacji Krakowa 63
II.3. Początek działań A. J. Czartoryskiego w sprawie Wolnego Miasta Krakowa wobec Wielkiej Brytanii 70
II.4. Zainicjowanie starań o umieszczenie w Rzeczypospolitej Krakowskiej przedstawicieli dyplomatycznych mocarstw zachodnich 79
II.5. Aktywność obozu Czartoryskiego w okresie spadku zainteresowania zachodniej opinii publicznej sprawą polską i osłabienia relacji z rządem brytyjskim 86
II.6. Plany mocarstw zaborczych wobec przyszłości Wolnego Miasta Krakowa 90
II.7. Wznowienie akcji w sprawie wysłania konsula brytyjskiego do Krakowa 91
II.8. Porozumienie mocarstw zaborczych co do dalszych losów Rzeczypospolitej Krakowskiej 103
Wnioski 105

Rozdział III. ROK 1836. „NAJAZD KRAKOWA” 109
III.1. W przededniu drugiej okupacji Krakowa 109
III.2. Interwencja mocarstw zaborczych i ponowna okupacja Wolnego Miasta Krakowa 113
III.3. Pierwsze reakcje na Zachodzie na wiadomość o okupacji Krakowa 117
III.4. Rząd brytyjski i polskie inicjatywy w sprawie krakowskiej 123
III.5. Echa okupacji Krakowa w parlamentach brytyjskim i francuskim w marcu 1836 r. 131
III.6. Dyplomatyczne próby oddziaływania na politykę mocarstw zachodnich wobec kwestii okupacji Krakowa – odnowienie starań o wysłanie konsulów 143
III.7. Kontynuacja akcji propagandowej w sprawie Krakowa i wyjście części wojsk okupacyjnych z Wolnego Miasta 148
III.8. Stanowisko rządu brytyjskiego wobec okupacji Rzeczypospolitej Krakowskiej 150
III.9. Kontynuacja agitacji w Izbie Gmin i deklaracja rządu brytyjskiego o zamiarze wysłania konsula do Krakowa 153
III.10. Sprzeciw dworów zaborczych wobec zamiaru wysłania konsula brytyjskiego do Krakowa, propolska agitacja w parlamencie francuskim 162
III.11. Starcie dyplomatyczne wokół decyzji o wysłaniu konsula brytyjskiego do Rzeczypospolitej Krakowskiej 169
III.12. Starania o wsparcie materialne dla nowo przybyłych emigrantów i próba podtrzymania zainteresowania rządu i brytyjskiej opinii publicznej sprawą Krakowa 174
Wnioski 182

Rozdział IV. WOBEC PRZEDŁUŻAJĄCEJ SIĘ OKUPACJI WOLNEGO MIASTA KRAKOWA 1837-1841 189
IV.1. Perspektywy realizacji obietnicy wysłania konsula brytyjskiego do Krakowa w początkach 1837 r. i wycofanie się z niej rządu brytyjskiego 190
IV.2. Contre vents et marées – bojów o konsulat ciąg dalszy 195
IV.3. Raport płk Charlesa Johna Barnetta o sytuacji w Rzeczypospolitej Krakowskiej. 203
IV.4. Sprawa Krakowa na forum parlamentów i w prasie w Anglii i Francji w 1838 r. 208
IV.5. Adres Sejmu Krakowskiego do dworów „opiekuńczych” z lutego 1838 r. i nawiązanie współpracy pomiędzy Hilarym Meciszewskim a księciem A. J. Czartoryskim 212
IV.6. Propaganda i działania „dyplomacji” obozu Czartoryskiego w sprawie krakowskiej po obu stronach Kanału La Manche w 1838 r. 217
IV.7. Spadek zainteresowania sprawą krakowską w pierwszej połowie 1839 r. w obliczu kryzysów wschodniego i belgijskiego. Koncepcja zbliżenia brytyjsko-austriackiego w kwestii polskiej 231
IV.8. Wznowienie inicjatyw dyplomatycznych Czartoryskiego na rzecz Krakowa w drugiej połowie 1839 r. 236
IV.9. Geneza memoriału H. Meciszewskiego o Krakowie i przygotowania do opartej na nim akcji Czartoryskiego na Zachodzie 244
IV.10. Działania dyplomacji Czartoryskiego w sprawie Krakowa w okresie ochłodzenia relacji brytyjsko-francuskich na tle kwestii wschodniej 250
IV.11. Memoriał H. Meciszewskiego o Krakowie jako narzędzie dyplomacji Czartoryskiego 262
IV.12. Próby ponownego wprowadzenia sprawy Krakowa pod obrady Izby Gmin 265
IV.13. Kwestia Krakowa w debatach w Izbie Parów i Izbie Gmin w lipcu 1840 r. 277
IV.14. Zerwanie brytyjsko-francuskie i jego wpływ na możliwości akcji polskiej w sprawie Krakowa 292
IV.15. Koniec drugiej okupacji Rzeczypospolitej Krakowskiej 296
Wnioski 298

Rozdział V. BEZ OBCYCH WOJSK I BEZ NIEPODLEGŁOŚCI 1841–1845 305
V.1. Próby podtrzymania dyskusji o Krakowie z rządem brytyjskim – „pour acquis de conscience” 306
V.2. O brytyjski konsulat w Krakowie raz jeszcze 313
V.3. Gasnące echa sprawy krakowskiej w połowie lat 40 323
Wnioski 328

Zakończenie 333
Bibliografia 339
Wykaz skrótów użytych w tekście 356
Skorowidz osób 357

Komentarze