Filozofia prawa Immanuela Kanta

Opis produktu

Ostatecznym celem nauki prawa wedle Kanta jest ustanowienie i zagwarantowanie trwałego pokoju na świecie. Chociaż filozof w Metafizycznych podstawach nauki prawa zajmuje się wieloma innymi kwestiami, to jednak wszystkie jego ustalenia są ukierunkowane na jeden cel – przyjęcie powszechnego stanu prawnego, który ma położyć kres wszelkim wojnom, a każdemu człowiekowi zapewnić wrodzoną wolność. Jeśli chodzi o praktyczne użycie rozumu, nie ma dla Kanta zagadnienia istotniejszego i bardziej fundamentalnego.

„W polskiej literaturze przedmiotu dysponujemy bardzo skromną liczbą publikacji na temat prawnych aspektów myśli Kanta. Z tego względu recenzowana książka znajdzie się niewątpliwie w centrum zainteresowania badaczy zajmujących się tymi problemami. Autorka ma bardzo jasno skonkretyzowaną wizję interpretacji filozofii Kanta, dobrze uzasadnioną merytorycznie i osadzoną w literaturze przedmiotu. Te dwa aspekty stanowią o wartości monografii. Można ją uznać za bardzo udaną i syntetyczną prezentację stanowiska Kanta z uwzględnieniem aktualnego stanu dyskusji i kwestii spornych w podstawowych obszarach piśmiennictwa zagranicznego. Biorąc zaś pod uwagę niewątpliwe zalety książki – bardzo dobry i dojrzały styl, jasne i rzeczowe wyłożenie zagadnień prawnych na tle filozofii transcendentalnej – należy ją zaszeregować do znaczących publikacji filozoficznych, jakie się ostatnio ukazały na naszym rynku księgarskim.”

Z recenzji prof. Leona Miodońskiego

Komentarze

Spis treści

Wstęp. Ostateczny cel wszelkiej nauki prawa 11
Ostateczny cel nauki prawa a filozofia polityki 12
Uwagi metodologiczne 14
Objaśnienia terminów 16

Rozdział I. Źródła prawa. Od wolności do systemu obowiązków 19
Wolność jako warunek możliwości pojęcia obowiązku 19
Wolność psychologiczna jako pozór świata doświadczenia 22
Wolność w rozumieniu transcendentalnym Przyczynowość z wolności 23
Idea wolności w Uzasadnieniu metafizyki moralności 27
Wolność i władza pożądania. Ewolucja poglądów Kanta 30
Wolność a prawo moralne 34
Autonomia woli a prawo moralne. Imperatyw kategoryczny 35
Forma, materia i zupełność prawa moralnego 38
Obowiązek a zobowiązanie 42
Normodawstwo etyczne a normodawstwo jurydyczne Typy zobowiązania 43
Podział obowiązków 45

Rozdział II. Pojęcie prawa. Od systemu obowiązków do prawa w sensie ścisłym 51
Ogólny podział obowiązków prawa za Ulpianem 51
Obowiązki prawa wewnętrzne Obowiązek cnoty a obowiązek etyczny 53
Obowiązek prawa a obowiązek jurydyczny Prawo w sensie ścisłym 56
Sankcja przymusu a wolność zewnętrzna 59
Prawo natury i prawo pozytywne 61
Prawo wrodzone i prawo nabyte a własność wewnętrzna i zewnętrzna 63
Prawo natury a prawo obywatelskie, prawo prywatne a prawo publiczne 67

Rozdział III. Prawo prywatne. Od pojęcia prawa do praw jednostkowych 69
Własność a posiadanie. Co to znaczy mieć coś zewnętrznego 69
Prawny postulat rozumu praktycznego. Lex permissiva 72
Własność w stanie natury i stanie obywatelskim 78
Materia prawa prywatnego 80
Nabywanie praw 80
Prawo rzeczowe 81
Prawo osobowe 84
Prawo wspólnoty domowej 87
Sprawiedliwość rozdzielcza a prawo prywatne 90

Rozdział IV. Metafizyczne podstawy nauki o prawie publicznym. Od prawa prywatnego do prawa publicznego 93
Stan natury wedle Kanta 93
Postulat prawa publicznego 97
Sprawiedliwość w stanie prawnym 98
Uniwersalność stanu prawnego 100
Constitutio i prawo publiczne 101
Lex permissiva a prawo publiczne 103
Państwo w idei i republikanizm 106
Suweren i idea kontraktu 107
Formy rządzenia a formy panowania 108
Stan obywatelski 111

Rozdział V. Nauka prawa zastosowana do warunków doświadczenia. Od stanu natury do stanu prawnego 115
Prawo państwowe – państwo wobec poddanych 116
Państwo jako osoba moralna. Suwerenność u Kanta 121
Prawo międzynarodowe 123
Stan natury między państwami 123
Prawo w stanie natury 125
Stan prawny między narodami 129
Prawo kosmopolityczne 134
Prawo o zasięgu globalnym 135
Idea obywatelstwa światowego 136

Rozdział VI. Uniwersalny stan prawny. O wiecznym pokoju 139
Idea „wiecznego pokoju” 139
Stan prawny i postulat „wiecznego pokoju” 140
Formy uniwersalnego stanu prawnego 142
Uniwersalny stan prawny w idei i empirii 145

Bibliografia 149
Indeks pojęć 157
Od Redakcji 163

Komentarze