„Chłopaki z dzielnicy”

Opis produktu

Badanie nastoletnich chłopców w miejscu zamieszkania, przeprowadzane przez badacza-sąsiada towarzyszącego im w codzienności, było pogłębiającym się wglądem w kolejne wymiary ich rzeczywistości.

Było to badanie, które wykorzystując oryginalność mojego usytuowania w świecie Badanych – wewnątrz opisywanych zdarzeń – jak i zaangażowaną, społeczno-pedagogiczną postawę badawczą, dotarło do odpodmiotowej rekonstrukcji sposobu teoretyzowania podmiotów na temat współtworzonych przez nich zjawisk, które we wstępnej fazie badania były jedynie delikatnie, intuicyjnie przeze mnie odczuwalne.

Przedkładana praca nie jest więc efektem badania faktów, ale faktów w kontekście, które uchwycone zostały przez uczestniczącego badacza, rozumiejącego naukową wiarygodność, jako odwoływanie się do sposobów doświadczania świata przez Badanych. Dzięki takiej perspektywie udało mi się, mam wrażenie, wyrazić stanowiska moich Badanych w sprawach, w odniesieniu do których zwyczajowo wypowiadali się inni – zewnętrzni eksperci.

 z Wprowadzenia

Komentarze

Spis treści

Wprowadzenie 9

Rozdział I. Charakterystyka perspektywy badawczej
1. Społeczne usytuowanie badacza 15
1.1. Wymiary społecznego usytuowania badacza w procesie badawczym 15
1.2. Prezentacja głównych bohaterów badania 19
2. Dyscyplinarny kontekst prowadzonego badania 23
3. Teoretyczno-metodologiczna perspektywa rekonstrukcji świata Badanych 29
3.1. Znaczenie teorii w przebiegu badania 30
3.2. Wybór metody generowania teorii ugruntowanej 34
4. Punkt wyjścia – czyli o pojęciach uwrażliwiających 38
Rozdział II. Sąsiedztwo społecznie niejednorodne, czyli o relacjach pomiędzy nieuprzywilejowaną większością i uprzywilejowaną mniejszością. Infrastruktura sąsiedztwa jako kontekst działania społecznego jego mieszkańców 43
1. Interakcyjna mapa sąsiedztwa z perspektywy Badanych 49
1.1. Zróżnicowanie mieszkańców na uczestników i nieuczestników 49
1.2. Typifikacje partnerów interakcji sąsiedzkich z perspektywy Badanych 51
1.3. Sąsiedztwo jako konstrukcja społecznie tworzona, czyli o dzielnicy i „obcych” 63
2. Dynamika procesu społecznej dystrybucji przestrzeni sąsiedztwa, czyli o stygmatyzacji dośrodkowej 67
2.1. Administracyjny wymiar procesu społecznej dystrybucji przestrzeni materialnej sąsiedztwa 68
2.2. Interakcyjny wymiar procesu społecznej dystrybucji przestrzeni materialnej sąsiedztwa 72
3.3 Symboliczny wymiar procesu społecznej dystrybucji przestrzeni materialnej sąsiedztwa 79
3. Stygmatyzacja dośrodkowa, czyli o bramie i „obcych spoza sąsiedztwa” 86
3.1. „Wytapianie czasu” 86
3.2. Dzianie się 90
3.3. Interakcje z „obcymi spoza sąsiedztwa” 93
4. Społeczna niejednorodność sąsiedztwa i jej znaczenie dla uczestnictwa społecznego niektórych grup jego mieszkańców 98
Rozdział III. Dzielnica jako przestrzeń uczestnictwa społecznego Badanych
1. Wprowadzenie 107
2. Rekonstrukcja interakcyjnych wzorów uczestnictwa społecznego w świecie dzielnicy 112
2.1. Włączenie się w świat dzielnicy 112
2.2. Interakcyjny wymiar zaawansowanego uczestnictwa społecznego w dzielnicy 123
3. Podsumowanie 143
4. Mechanizmy trwania dzielnicy w czasie (wertykalnie) i w przestrzeni terytorialnej (horyzontalnie) 151
4.1. Mechanizmy trwania dzielnicy w wymiarze wertykalnym 151
4.2. Mechanizmy podtrzymywania dzielnicy w wymiarze horyzontalnym 162
Rozdział IV. Ścieżki kariery szkolnej chłopaków z dzielnicy, czyli o grze oporu i grze pozorów
1. Obecność swoich w szkole jako czynnik orientujący proces włączania w rolę ucznia 175
2. Praca szkoły nad tożsamością ucznia „trudnego” 178
2.1. Stygmatyzacja chłopaków z dzielnicy w szkole, czyli o rodowodzie ucznia „trudnego” 178
2.2. Taktyki podtrzymywania tożsamości ucznia „trudnego” w komunikacji z niektórymi nauczycielami 181
2.3. Taktyki zmiany tożsamości ucznia „trudnego” 190
3. Gra oporu i gra pozorów jako strategie radzenia sobie chłopaków z dzielnicy ze sprzecznością oczekiwań w szkole 198
3.1. Czynniki orientujące proces społecznej redefinicji ucznia „trudnego” 199
3.2. Chłopak z dzielnicy jako uczeń „podejrzany”, czyli o grze oporu 207
3.3. Chłopak z dzielnicy jako uczeń „nieprzeszkadzający”, czyli o grze pozorów 222
4. Podsumowanie, czyli o dwóch ścieżkach kariery szkolnej 232
Rozdział V. Zakończenie, czyli o społeczno-pedagogicznej perspektywie poszerzania przestrzeni uczestnictwa społecznego chłopaków z dzielnicy
1. Teoria uczestnictwa społecznego chłopaków z dzielnicy z sąsiedztw społecznie niejednorodnych – podsumowanie 237
2. Zarys orientacji działania społeczno-pedagogicznego w polu przeciwdziałania wyłączaniu społecznemu młodzieży z sąsiedztw społecznie niejednorodnych 243
3. Podsumowanie, czyli o perspektywach rozwoju 250
Bibliografia 255
Spis fotografii 263
Spis rysunków 265

Komentarze