Imaginauci

Opis produktu

Książka przynosi opis XX-wiecznych dziejów kategorii wyobraźni oraz przedstawia jej funkcje w poezji Bolesława Leśmiana, Józefa Czechowicza, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego i Tadeusza Nowaka. Zestawiając czterech wskazanych twórców, autorka wytyczyła imaginatywną linię w historii polskiej literatury minionego wieku, biegnie ona w poprzek dotychczasowych uporządkowań. Anita Jarzyna przyjęła, że pierwszym tematem twórczości interesujących ją autorów jest wyobraźnia. Jako że wszyscy oni unikają metarefleksji, badawczemu oglądowi poddała obrazy i tematy, z których wyprowadziła autorską koncepcję pisma wyobraźni, zaświadcza ono o stwórczej, apotropeicznej mocy języka. Autorka ukazuje, jak wiersze w nim zapisane stają się swego rodzaju autotematyczną opowieścią.

Książka zdaje sprawę z badań zakrojonych z rozmachem i rzetelnie przeprowadzonych. Znakomicie poświadcza rozległą erudycję, świetny słuch literacki i nieprzeciętny talent interpretacyjny autorki. Jest świadectwem lektury uważnej i wnikliwej – skoncentrowanej na wierszach, wsłuchanej w ich niepowtarzalną dykcję, wiernej wziętym na warsztat idiomom poetyckiej wyobraźni. Jednocześnie ta zorientowana interpretacyjnie i pozostająca „blisko wiersza” lektura wnosi istotne novum w historycznoliteracką wiedzę o jednym z kluczowych nurtów polskiej liryki nowoczesnej i może okazać się istotnym elementem całościowego obrazu polskiego modernizmu – obrazu, którym wciąż nie dysponujemy.

z recenzji prof. dr. hab. Pawła Próchniaka

Więcej o książce w czasopiśmie Czytanie Literatury

Komentarze

Spis treści

Wykaz skrótów 9
Podziękowania 11

Część pierwsza. Sto lat wyobraźni 13
I. Wyobraźnia i ból zębów 13
Trzy ciągi dalsze, czyli o tym, że łąki są historyczne 13
Słowa do przekładu (anakruza) 14
Wyobraźnia w tytule (rytm właściwy) 17
…i pismo (w tytule) 21
Ból zębów (i przypis do drugiego epigrafu) 22
Urodzeni 22 stycznia i inne zbiegi okoliczności 23
Płyną. Wskazówki nawigacyjne 26
II. Wynurzenia wyobraźni 30
Rozdział I. Leśmian, czyli początek 31
Za duzi 31
Marzenie i wyobraźnia 32
Listy (do) marzyciela 35
Ogród zaniechany 44
Za duży na marzyciela 45
Sad i znój 61
Klechda jako reguła 64
Rosnący 68
Leśmian – „patriarcha” wyobraźni? 69
Rozdział II. Opisanie wyobraźni 71
Kamień 71
Mądrość imiesłowu 75
Poemat z kluczem 88
Rozdział III. „Wyobraźnia – oskarża(m)” (Baczyński) 94
Klucz do wyobraźni 98
W głąb baśń 99
Rozdział IV. Psalm wyobraźni 102
Pierwsza strata i proteza 102
Doświadczenie nawiasu 110
Mneme 122
Kulejąc. Psalm wyobraźni 132

Część druga. (Prze)Moc imienia 135
Rozdział V. Bez-imię (Dziewczyný) 136
Rozdział VI. Czechowicz. Czytanie (z) imienia 155
Rozdział VII. Imiona (Baczyńskiego) czyniące 179
Przypuszczenie 179
Baczyński i Basia 179
„Porom na opak” 181
Bugaj i Barbaryzm 186
Dar 192
Większe imię 198
Rozdział VIII. Wołanie po imieniu 201
Imię obce, imię złowróżbne, biedne imię 201
Jedno imię żydowskiego losu 202
Związani imieniem 213
Imię odziedziczone – po trzykroć 214

Część trzecia. Cztery fiaty 217
Rozdział IX. Leśmian: „z tamtej strony” wiersza 218
Rozdział X. Czechowicz: „wszystko, co z liter” 230
Rozdział XI. Baczyński: zwierzęta na dukcie (pisma) 240
Rozdział XII. Nowak: „przez kolędę” (wyobraźnia) 263

Część czwarta. Sekretne stodoły 283
Epikruza 283
Stodoła, PL 283
Hrubieszów, przedświat 284
Przy ulicy Przestrzelskiej 291
Lublin, rampa 300
Stodolenie paralelne 307
Sikorzyce, „obrzeża (Zagłady)” 310
„Ten biały szkielet w stodole”, w wierszu 312
Sto-doły, „ze stu światów” 314

Zakończenie. Stało się (za) sprawą wyobraźni. Prolegomena 315
Bibliografia 321
Streszczenie 345
Summary 349
Indeks nazwisk 353

Komentarze