Życiowy egzamin

Zacznijmy nietypowo – od bilansu. Od 6 stycznia do 18 lutego 1981 r. – 44 dni akcji protestacyjnej, w tym 29 dni strajku okupacyjnego. Wielka ponadpartyjna koalicja strajkujących – od działaczy niezalegalizowanego Niezależnego Zrzeszenia Studentów i legalnego w PRL Socjalistycznego Związku Studentów Polskich (!), poprzez sympatyków organizacji podziemnych – Studenckich Komitetów Solidarności, konserwatywnego Ruchu Młodej Polski, pryncypialnie antykomunistycznych Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela oraz Konfederacji Polski Niepodległej, socjaldemokratycznego Komitetu Obrony Robotników, chadeckiego Ruchu Wolnych Demokratów i liberałów spod znaku Janusza Korwina-Mikke, aż po członków duszpasterstw akademickich i akademików „bez przydziału”. Udział w akcji wszystkich ośrodków akademickich w kraju i blisko 40 tysięcy studentów. Ekspresowe stworzenie przez strajkujących sprawnych ogólnopolskich i lokalnych struktur komitetów kierujących akcją, organów doradczych („studenckich parlamentów”), środowisk eksperckich, służb porządkowych, prasowych, medycznych i prowiantowych. Sformułowanie rozbudowanej listy postulatów środowiskowych i ogólnospołecznych. Wreszcie kapitulacja rządzących komunistów, którzy rezygnując ze starcia (swego czasu Stefan Olszowski z Komitetu Centralnego PZPR radził wszak „głodem wziąć sk…synów”) przystali na żądania żaków, także na najważniejsze z nich, jakim była rejestracja „studenckiej Solidarności”, czyli NZS. To podsumowanie największego strajku młodych akademików, który 36 lat temu trwał właśnie w całej Polsce, a który zainicjowali i doprowadzili do zwycięskiego końca studenci Uniwersytetu Łódzkiego.

Wydarzeniom tym poświęcona została książka pt. Strajk studencki w Łodzi styczeń – luty 1981 r. Okruchy pamięci, zapisy źródłowe, ikonografia, opublikowana w 2016 r. przez Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, a zredagowana przez prof. Krzysztofa Lesiakowskiego z UŁ i dwóch młodych łódzkich historyków – Konrada Banasia i Marcina Gawryszczaka. Książka – obok wstępu wprowadzającego czytelnika w problematykę studenckiej rewolty – zawiera kilkadziesiąt wywiadów z uczestnikami strajku i z tymi, którzy strajk wspierali, blisko sto archiwalnych dokumentów, dotyczących przygotowania, przebiegu i konsekwencji akcji strajkowej oraz setki zdjęć, dokumentujących protest, który okazał się dla młodych akademików (patos tu na miejscu jak najbardziej) najważniejszym egzaminem – z obywatelskiej dojrzałości, cywilnej odwagi i zwykłej ludzkiej przyzwoitości.

Komentarze

Ten post dostępny jest także w języku: angielski

30.01.2017