Wielki gracz z madryckiego realu

Na początek przeprosiny i wyjaśnienie dla zwabionych tytułem kibiców „Królewskich” (sam jestem ich fanem!). Bohaterem tekstu nie będzie „boski” Ronaldo, ale generał Franco, czyli polityk, który według wielu historyków potrafił w XX w. – stuleciu ideologicznych szaleństw, politycznego chaosu, globalnych konfliktów i ludobójstwa – połączyć wierność zasadom z REALIZMEM. To zarazem chyba najbardziej kontrowersyjny człowiek w najnowszej historii Hiszpanii: dla jednych puczysta, samozwańczy przywódca wojskowej junty, klerykał, faszysta i krwawy dyktator, dla innych wódz narodowego powstania i konserwatysta-pragmatyk, który uwolnił swą ojczyznę od czerwonego terroru i wyrachowaną grą, iberyjską odmianą realpolitik, uchronił od wciągnięcia w odmęty II wojny światowej. Bohaterka tego postu będzie książka łódzkiego historyka, Bartosza Kaczorowskiego, Franco i Stalin. Związek Sowiecki w polityce Hiszpanii w okresie II wojny światowej, opublikowana przy współpracy Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego i krakowskiego Ośrodka Myśli Politycznej.

Tematyka frankistowskiej dyktatury i hiszpańskiej wojny domowej cieszy się w ostatnich latach dużym zainteresowaniem wśród czytelników. Czy powodem tego zjawiska jest przesunięcie na prawo politycznych sympatii czytających, czy też zaciekawienie białą plamą w polskiej historiografii to już osobna kwestia. Dowodem tego zainteresowania jest popularność tego typu publikacji – takich jak Churchill i Franco wspomnianego autora, Generał Franco, Wojna domowa w Hiszpanii i Błękitna Dywizja Zubińskiego, Mity wojny domowej. Hiszpania 1936-1939 Pio Moi czy wznowiona Hiszpania bohaterska Giertycha.

W swojej książce Kaczorowski w sześciu obszernych rozdziałach prezentuje genezę wrogiego nastawienia frankistowskiego Madrytu do Sowietów (sprzeczności ideologiczne, ale przede wszystkim ingerencje Moskwy w hiszpańską wojnę domową  po stronie republikańskiej), dyplomatyczne reakcje Hiszpanii na pakt Ribbentrop-Mołotow i wybuch II wojny światowej. Opisuje także wojskowe zaangażowanie tego kraju w wojnę niemiecko-sowiecką, rozgrywkę polityczną prowadzoną przez Franco z Niemcami z jednej, a z koalicją antyhitlerowską z drugiej strony, której owocem było utrzymanie Hiszpanii poza wojną, wreszcie pryncypialne – a jak pokazała przyszłość spod znaku zimnej wojny również słuszne i realistyczne – stanowisko Madrytu wobec wzrostu znaczenia międzynarodowego ZSRS. Owocowało ono licznymi przestrogami przed czerwonym imperializmem formułowanymi przez frankistów pod adresem zachodnich polityków.

Ta książka to nie tylko lektura dla amatorów Klio, ale również krzepiący polityczny poradnik, który przekonuje, że można pogodzić pragmatyzm i prowadzenie realistycznej polityki z wiernością pryncypiom – wbrew cynikom i koniunkturalistom.

Komentarze

Ten post dostępny jest także w języku: angielski

29.09.2016