Kwartalnik Prawa Podatkowego|Nr 2 (2023)

Opublikowano: 5 czerwca 2023
KPP

“Kwartalnik Prawa Podatkowego” to czasopismo naukowe wydawane od 1999 roku we współpracy z Centrum Dokumentacji i Studiów Podatkowych. Jest to renomowany periodyk skierowany głównie do osób zajmujących się prawem podatkowym.

W magazynie publikowane są oryginalne i wysokiej jakości artykuły dotyczące prawa podatkowego na poziomie krajowym, międzynarodowym i Unii Europejskiej. Można znaleźć tam również raporty z badań nad stanem polskiego prawa podatkowego oraz rozprawy przygotowane przez osoby, zarówno z Polski, jak i z zagranicy, które są autorytetami w dziedzinie podatków i finansów. “Kwartalnik Prawa Podatkowego” jest również ceniony za glosy do orzeczeń polskich sądów administracyjnych, które stanowią komentarz i analizę tych wyroków w kontekście obowiązujących przepisów prawnych.

W numerze:

Rola artykułu 3(2) Modelu Konwencji OECD w procesie interpretacji międzynarodowych umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania

Bogumił Brzeziński, Krzysztof Lasiński-Sulecki, Wojciech Morawski

Postanowienia Modelu Konwencji OECD (Model Tax Convention on Income and on Capital) zawierają wiele definicji pojęć, którymi dokument ten operuje. Ponieważ przepisy umów opartych na nim są stosowane w różnych jurysdykcjach, gdzie terminologia podatkowa dotycząca relewantnych pojęć może być odmienna, pojęcia tożsame ideowo mogą mieć inny zakres. Wspomniane definicje zawarte są w słowniczku pojęć użytych w treści Modelu (i w traktatach na nim wzorowanych), który dołączono do art. 3(1) Modelu Konwencji, bądź też w przepisach dotyczących rozmaitych kwestii merytorycznych. Artykuł 3(2) Modelu Konwencji OECD stanowi: „Przy stosowaniu niniejszej konwencji przez umawiające się państwo, jeżeli z kontekstu nie wynika inaczej, każde określenie w niej niezdefiniowane będzie miało takie znaczenie, jakie ma ono w przepisach prawnych tego państwa w zakresie podatków, do których ma zastosowanie niniejsza konwencja, przy czym znaczenie wynikające z ustawodawstwa podatkowego tego państwa ma pierwszeństwo przed znaczeniem nadanym określeniu przez inne przepisy prawne tego państwa”. Artykuł poświęcony jest analizie cytowanego wyżej przepisu i konsekwencjom praktycznym, jakie pociąga za sobą jego stosowanie.

Organizacja Narodów Zjednoczonych a przyszłość światowych norm podatkowych

Krzysztof Lipka

Badając źródła globalnych rozwiązań dotyczących podatków, dostrzec można zjawiska prowadzące do powstawania pozapaństwowego systemu normatywnego. Rodzi to pytania o potrzebę sterowania (governance) tymi procesami, a w konsekwencji o cechy podmiotu władnego sprawować funkcję zarządczą. Dotychczas do roli takiej aspirowała przede wszystkim OECD. Jednak ewolucja rozwiązań związanych z projektami opodatkowania dochodów e-commerce wykazała, że organizacja ta napotyka problemy w skutecznym wywiązywaniu się z tego zadania. Jednocześnie pojawiły się pewne inicjatywy ONZ wskazujące, że może być ona zainteresowana zwiększeniem swojego zaangażowania w sferze globalnych podatków. Artykuł poszukuje odpowiedzi na pytanie, czy możliwe byłoby przyjęcie roli lidera procesów tworzenia światowego porządku podatkowego przez ONZ, a jeżeli tak, to na jakich warunkach. Konkluzją artykułu jest sugestia współpracy ONZ i OECD, opartej na podziale ról, w której ta pierwsza organizacja wyznacza kierunki światowej polityki podatkowej i kształt stanowiących ją standardów, a druga odpowiada za opracowanie strony merytorycznej rozwiązań.

Znaczenie cywilistycznego pojęcia „gospodarstwo rolne” dla potrzeb zwolnienia z ustawy o podatku od spadków i darowizn

Joanna Mikołajczyk, Ireneusz Nowak

Publikacja poświęcona jest cywilistycznemu pojęciu „gospodarstwo rolne” z art. 55³ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny w świetle przesłanek zwolnienia z art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn. Autorzy postulują wprowadzenie definicji gospodarstwa rolnego z Kodeksu cywilnego także w przepisach ustawy o podatku od spadków i darowizn. W przeciwnym razie wciąż pozostaną „zastrzeżenia” natury prawnej względem tzw. standardów legislacyjnych na „styku” rolnoprawnych aspektów regulacji kodeksowej i prawa podatkowego.

Najem i odpłatne zbycie nieruchomości przez osoby fizyczne a działalność gospodarcza w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych i Trybunału Konstytucyjnego

Anna Miernik

Zagadnienie kwalifikacji przychodów z najmu i odpłatnego zbycia nieruchomości do odpowiedniego źródła przychodów od lat jest przedmiotem rozważań w orzecznictwie sądów administracyjnych. Konstrukcja przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, określających katalog źródeł przychodów opodatkowanych tym podatkiem, utrudnia wskazanie precyzyjnych przesłanek, które należy uwzględniać, dokonując oceny, w jakich przypadkach przychody z najmu i odpłatnego zbycia nieruchomości powinny zostać zaliczone do źródła przychodu, jaki stanowi pozarolnicza działalność gospodarcza. Ustalenia przedmiotowych przesłanek nie ułatwia także treść definicji działalności gospodarczej sformułowanej w niniejszej ustawie.

O potrzebie respektowania norm konstytucyjnych w przypadku braku przepisów intertemporalnych w ustawach podatkowych

Jadwiga Glumińska-Pawlic, Jacek Obidowski

Częste zmiany przepisów podatkowych powodują destabilizację utrwalonych oraz ukształtowanych stosunków prawnych. Kierując się normami konstytucyjnymi, ustawodawca powinien stworzyć takie zasady wprowadzania zmian w ustawach podatkowych, aby podatnicy nie byli nimi zaskakiwani i by zapewniono im działanie w zaufaniu do państwa i prawa. Ograniczenie ryzyka naruszenia tej zasady powinno następować poprzez wprowadzenie reguł intertemporalnych przy zmianie stanu prawnego, a negatywne skutki zmian muszą być niwelowane przez ochronę praw nabytych i interesów w toku oraz uzasadnionych oczekiwań. Brak takich reguł nie usprawiedliwia organów podatkowych i sądów w pomijaniu wydanych wcześniej interpretacji oraz utrwalonej wykładni i praktyki. Tak więc przy tego rodzaju lukach prawnych organy podatkowe, w pełni respektując zasady legalizmu, równości i powszechności opodatkowania, powinny kierować się zasadą zaufania.

„Zasoby” kadrowe i organizacyjne Ministerstwa Finansów

Ireneusz Nowak

Artykuł poświęcony jest szeroko rozumianym aspektom kadrowo-płacowym dotyczącym pracowników/funkcjonariuszy Ministerstwa Finansów oraz wybranym obszarom struktury organizacyjnej tej instytucji.

Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 października 2022 r., sygn. III FSK 1364/21

Bogumił Brzeziński

Glosa zawiera krytyczne uwagi do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 października 2022 r., sygn. III FSK 1364/21. Podstawowym zastrzeżeniem wobec wyroku sądu jest nieuwzględnienie konstytucyjnego aspektu oceny sprawy będącej przedmiotem rozstrzygania.

Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 31 stycznia 2022 r., sygn. I SA/Gl 1340/21

Jędrzej Owoc

Glosa porusza problematykę powstania zagranicznego zakładu podatkowego dla przedsiębiorstwa w przypadku zatrudniania przez nie na terenie innego państwa pracowników, którzy swoje obowiązki wykonują w trybie zdalnym. Komentowany wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach stanowi jedno z pierwszych odnoszących się do tej kwestii orzeczeń w polskiej judykaturze. Jego omówienie jest uzasadnione z uwagi na rosnącą popularność transgranicznego wykonywania pracy w systemie home office, szczególnie wskutek pandemii COVID-19. W ramach glosy przeprowadzona została analiza przesłanek powstania zakładu podatkowego, uwzględniająca poglądy piśmiennictwa oraz doświadczenia praktyki międzynarodowej. Szczególną uwagę poświęcono przesłance dysponowania placówką gospodarczą przez przedsiębiorstwo w kontekście możliwości ukonstytuowania zakładu podatkowego w przestrzeni prywatnej pracownika. Zdaniem autora w tym aspekcie kluczowe znaczenie ma ustalenie, czy przedsiębiorstwo wymaga od swojego pracownika korzystania w toku wykonywania obowiązków z konkretnej przestrzeni. W świetle dokonanej analizy koncepcja Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach dotycząca powstania na terytorium Polski zakładu podatkowego została poddana krytyce.

Komentarze

Ten post dostępny jest także w języku: angielski