Wydawnictwo Acta Universitatis Lodzensis. Folia Sociologica ukazuje się od 1980 roku. Od początków swego istnienia starało się być ambitnym czasopismem komentującym zmiany jakim podlegały polskie i europejskie społeczeństwa. Wśród artykułów znajdują się prezentacje i raporty z badań, analizy społeczno-polityczne, interesujące teksty analityczne i metodologiczne. Wśród numerów Folia Sociologica znajdują się również zeszyty wydane w języku angielskim (taką formę miał pierwszy numer czasopisma) oraz innych językach konferencyjnych.

W redagowaniu zeszytów Folia Sociologica brali udział tacy socjologowie jak, m.in.: Jan Woskowski, Longin Indisow, Jolanta Kulpińska, Zbigniew Bokszański, Danuta Walczak-Duraj, Bogusław Sułkowski, Janina Tobera, Wacław Piotrowski, Jan Lutyński, Marek Czyżewski, Ewa Rokicka, Anna Buchner-Jeziorska, Krzysztof Konecki, Edmund Lewandowski, Jolanta Grotowska-Leder, Janusz Mariański.

Osobami redagującymi numer 83: “Wzory stosunków społecznych w sferze prywatnej i publicznej” są Emilia Garncarek i Marcin Kotras.

W numerze:

The anatomy of parasitism in financialised capitalism: Entitlement and the destructive nature of permissive neoliberalism
Jeremy Leaman

This paper seeks to contribute to debates about the negative consequences of inequality, by examining the resilience of the failed and damaging doctrines of neoliberal supply-sidism in terms of the powerful hegemony of economic and political interests allied to the financial services sector, focussing the role of the UK in facilitating that hegemony. It deploys the concept “permissive neoliberalism”, signifying both the formal embedding of property rights over financial assets as the legal encoding of the short-term predatory hunt for “yield”, and the political toleration of criminal and criminogenic activity. The description of some of the most egregious examples of predatory financialisation illuminates the sanctification by the neoliberal state of ruthless value-extraction and the toleration of an increasingly chronic dependence on of the UK political economy on the City of London and its archipelago of secrecy jurisdictions.

The shorter second part of the paper charts the growth of a mindset of entitlement on the part of economic and political elites and the role of psychopathic narcissism in crafting a legitimating narrative of their hegemony. The chronic disorder in the allocation of humanity’s material and financial resources invites a strong conclusion that financialised capitalism is not simply “killing the host” qua sustainable economic order, but is threatening the very survival of humanity’s biosphere by blocking the deployment of financial and human capital at sufficient scale to rescue the world’s climate from catastrophe.

Problematyzacja i instrumentalizacja edukacji w UE. Przykład idei uczenia się przez całe życie i europejskiego obszaru edukacji
Karolina Messyasz

Przedmiotem rozważań w artykule jest idea uczenia się przez całe życie (lifelong learning) oraz tworzony w ramach UE europejski obszar edukacji. Oba przedmioty badań są „wytwarzane” w ramach UE za pomocą odpowiednich dokumentów strategicznych (traktowanych w sensie analitycznym jako teksty preskryptywne), które stanowić mają wytyczne dla krajów członkowskich w zakresie wdrażania konkretnych rozwiązań edukacyjnych w postaci legislacji, programów, projektów itd. Dokumenty wybrane w drodze selekcji badawczej stanowią podstawę badania empirycznego, prowadzonego w duchu refleksji postfoucaultowskiej z zastosowaniem wybranych narzędzi typowych dla analizy ramowania oraz jakościowej analizy treści. W szerszym ujęciu artykuł służy ukazaniu sposobów problematyzowania i instrumentalizowania edukacji w polityce UE, która z kolei jest efektem przyjęcia określonego modelu gospodarczego.

Kontrola życia poprzez jedzenie na przykładzie dobrowolnej prostoty
Renata Dopierała

Celem artykułu jest zaprezentowanie postaw wobec jedzenia osób określających się jako zwolennicy dobrowolnej prostoty, a także dyskursów uzasadniających te postawy. W pierwszej części rozważam rolę i status jedzenia w intencjonalnym upraszczaniu życia, w drugiej analizuję konkretne praktyki świadomego jedzenia, w trzeciej natomiast omawiam strategie przeciwdziałania marnowaniu żywności. Kontekstem wywodu jest chęć odzyskania poczucia sprawstwa i kontroli nad własnym życiem, szczególnie doświadczana w sytuacji obecnej niepewności i braku stabilizacji. Materiałem analitycznym są publikacje książkowe i blogi, których twórcami są osoby upraszczające życie.

Ways of “showing love” in an intimate relationship – similarities and differences between women’s and men’s interactions
Julita Czernecka

The aim of the article is to present the results of qualitative research into the ways women and men show love in heterosexual relationships and to indicate gender similarities and differences in this area. The analysis is based on references to traditional and modern models of femininity and masculinity. The respondents’ opinions were divided into two main areas – widely defined communication (gestures of tenderness, emotional support, behavior during misunderstandings) and specific activities (helping perform household duties or other activities for the partner, buying gifts, organizing free time, initiating sex). The analysis of the empirical material showed the interpenetration of patriarchal and modern models of femininity and masculinity in how women and men behave lovingly towards their partners. Both men and women draw inspiration from the repertoire of behaviors, as well as from traditional masculinity and femininity, evolving towards a modern model of femininity and masculinity that becomes more androgynous. In this way, they definitely expand the ways they show love, combining the more emotional, feminine ways with the more active, more traditionally “masculine” ones.

Śpiączka i jej społeczne konsekwencje. Przegląd wątków poruszanych w dyskursie naukowym
Karolina Rożniatowska

Śpiączka to zjawisko, które dotyka niewielki odsetek członków społeczeństwa. Jej konsekwencje mogą być bardzo poważne, zarówno w aspekcie zdrowotnym, jak i psychologicznym oraz społecznym. O zjawisku tym dużo pisze się w ramach nauk o zdrowiu, natomiast nauki społeczne nieszczególnie interesują się śpiączką. Celem mojego artykułu jest analiza tekstów naukowych, które poruszają temat śpiączki i jej skutków, oraz wyodrębnienie tematów poruszanych w dyskursie naukowym o śpiączce. Stawiam sobie także zadanie wskazania, jak wiele wniosków o psychospołecznym wymiarze śpiączki płynie z nauk o zdrowiu dla nauk społecznych. Aby zmapować wątki obecne w literaturze, buduję bazę publikacji, którą kolejno poddaję analizie treści. Jak wykazała analiza, wśród wyodrębnionych tematów w ramach problematyki śpiączki i jej konsekwencji znajdują się m.in. tożsamość osób wybudzonych, codzienność po wybudzeniu oraz przedstawianie śpiączki w tekstach kultury. Przeprowadzona analiza potwierdza, że śpiączka i jej konsekwencje to obszar wymagający eksploracji przez nauki społeczne, a szczególnie socjologię.

Musimy porozmawiać o macierzyństwie – o przełamywaniu tabu trudnego macierzyństwa we współczesnym kinie
Emilia Garncarek

Artykuł jest próbą ukazania „kinowych odzwierciedleń” współczesnego trudnego macierzyństwa, które w ostatnim czasie jest coraz częściej zauważane i przedstawiane przez zachodnią kinematografię. Autorka tekstu poszukuje odpowiedzi na pytanie – jak wybrane obrazy filmowe naruszają i dekonstruują patriarchalny porządek płci w odniesieniu do macierzyństwa? Tekst prezentuje wyniki jakościowej analizy wybranych obrazów filmowych: Musimy porozmawiać o Kevinie (2011), Córka (2021). Podstawę teoretyczną zrealizowanych badań stanowiły: podejście genderowe w badaniach społecznych oraz koncepcja winy i wstydu T. Scheffa.

Komentarze

Ten post dostępny jest także w języku: angielski