Kształtowanie relacji z byłymi pracownikami w czasie COVID
Wpływ pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 na sytuację na rynku pracy jest niezwykle istotny zarówno dla pracodawców, jak i dla pracowników oraz ich rodzin. Pracodawcom zależy na utrzymaniu płynności w zakresie prowadzonej działalności, dlatego szukają najbardziej optymalnych rozwiązań: ograniczają zatrudnienie, przerzucają pracowników na inne stanowiska czy też podejmują decyzje o redukcji zatrudnienia. Pracownikom z kolei zależy na utrzymaniu źródła dochodu, ale też uzyskaniu stabilności zawodowej czy dalszym rozwoju kariery.
Konieczność radzenia sobie w tych niepewnych czasach niejednokrotnie doprowadza do sytuacji, w której dochodzi do rozstania się pracodawcy z pracownikiem. Niezależnie od tego, kto podejmuje decyzję o rozstaniu, większość firm i instytucji utożsamia rozstanie z zatrudnionym z zakończeniem nawiązanych w ramach stosunku pracy relacji. Tymczasem warto dostrzec realne możliwości z pozostania w kontakcie z byłymi członkami organizacji.
Programy dla byłych pracowników
W miarę rozwoju kryzysu wywołanego pandemią COVID-19 organizacje szukają sposobów na przetrwanie, ale też ochronę i wspieranie pracowników czy też realizację działań w zakresie CSR. Kształtowanie relacji z byłymi członkami organizacji od lat jest postrzegane jako jeden z priorytetowych kierunków jej rozwoju. Szczególną uwagę do tego zagadnienia przywiązują szkoły wyższe, inicjujące programy kształtowania relacji skierowane do absolwentów. Od niemal trzydziestu lat rośnie zainteresowanie tą tematyką także wśród pracodawców. Okazuje się jednak, że to właśnie teraz, w okresie niepewności, izolacji społecznej i czasie, gdy szczególnie potrzebujemy wsparcia innych, kształtowanie relacji pomiędzy pracodawcą a byłymi pracownikami może być szczególnie ważne.
Zgodnie z teorią wymiany społecznej, istnieją wymierne korzyści z pozostania w kontakcie z pracownikami, którzy odchodzą z firmy. Od niemal kilkunastu lat programy skierowane do byłych zatrudnionych (tzw. corporate alumni program) mają m.in. takie organizacje jak: Microsoft, EY, PwC czy KPMG. Obecnie zaś blisko 98% firm z listy Fortune 500 ma program kształtowania relacji z byłymi pracownikami.
Co zyskują te firmy?
Przede wszystkim budują silną markę pracodawcy. Pamiętajmy, że marka pracodawcy, poza podejmowanymi działaniami przez organizację, budowana jest także bezpośrednio przez jej interesariuszy, do których zaliczamy m.in. byłych pracowników, ich rodziny i bliskie osoby. Wszyscy pracownicy, również ci, którzy opuszczają organizację, są jej ambasadorami. Jeśli, bez względu na odejście z dotychczasowego miejsca pracy, pracownik będzie miał pozytywną opinię o organizacji i, co bardzo ważne, o procesie rozstawania się, będzie mógł nie tylko opowiadać o tym swoim bliskim, ale i polecić im byłego pracodawcę jako godne miejsce zatrudnienia.
Zgodnie z danymi GUS najczęściej wskazywaną metodą poszukiwania pracy wśród osób aktywnych zawodowo w Polsce pozostaje korzystanie z pomocy krewnych i znajomych. Programy referencyjne (tzw. programy poleceń pracowników) są także wymieniane przez pracodawców jako jedno z najważniejszych źródeł pozyskiwania kandydatów do pracy. Byli pracownicy zatem mogą stać się źródłem pozyskania nowych członków załogi. Co więcej, także sam były zatrudniony może wrócić do organizacji. Taki pracownik zna już firmę, jej specyfikę czy metody pracy. Bardziej prawdopodobne więc jest, że będzie potrzebował krótszego procesu adaptacji. Nie bez znaczenia jest także to, że pracownik, który przez pewien okres był zatrudniony w innej organizacji, zgromadził w tym czasie unikatowe doświadczenie oraz rozwinął dotychczasowe umiejętności, co z powodzeniem może wykorzystać, wracając do byłego pracodawcy. Szacuje się, że firmy, które aktywnie zatrudniają byłych pracowników (boomerang employment) i wykorzystują w tym celu programy kształtowania relacji z byłymi pracownikami realizują w ten sposób blisko 17% prowadzonych rekrutacji (Skouloudis 2021).
Oprócz powyższych aspektów warto wspomnieć, iż pracownicy coraz częściej stają się głównym, a niekiedy jedynym, źródłem informacji o produktach czy usługach firmy. Kto lepiej zna produkt niż osoba, która jest lub była pracownikiem organizacji, która go produkuje? Z tego założenia wychodzi większość konsumentów, szukając opinii o planowanych do zakupu towarach wśród swoich znajomych. Były pracownik może zatem polecić lub odradzić zakup towaru czy usługi byłego pracodawcy swoim bliskim. Opinia pracowników rozstających się z firmą może zatem bezpośrednio oddziaływać na jej sprzedaż. W przeprowadzonych w Polsce badaniach wykazano, iż 50% byłych pracowników nigdy nie poleciłoby swoim bliskim produktów byłego pracodawcy (Kosicki 2003, s. 79).
Sieć byłych pracowników
W czasie izolacji, kwarantanny, pracy zdalnej czy ograniczeń utrudniających dotychczasowe funkcjonowanie szczególnie trudne staje się nawiązanie i utrzymanie nowych znajomości, poznanie kontrahentów czy znalezienie odpowiedniego miejsca pracy. Odpowiedzią na te trudności może stać się sieć byłych pracowników inicjowana i prowadzona przez pracodawców. Członkowie tej sieci mogą pełnić rolę łączników pomiędzy byłym pracodawcą a ich aktualnym miejscem pracy, co umożliwi realizację przez te podmioty wspólnych projektów.
Ponadto, należy podkreślić, że bycie w „sieci byłych pracowników” daje jej członkom wiele innych przywilejów. Dzięki możliwości prawie natychmiastowego kontaktu z innymi uczestnikami sieci były pracownik może nie tylko pozyskać nowych klientów czy kontrahentów, ale też skorzystać z preferencyjnych warunków nabycia oferowanych przez innych byłych pracowników produktów czy usług. Mając możliwość zapoznania się z sylwetkami członków sieci, były pracownik z łatwością znajdzie przyszłych współpracowników czy partnerów, a w sytuacji, gdy były pracownik zaczyna prowadzić własną działalność może wykorzystać kontakty sieci do jej promocji.
Sieć byłych pracowników (tzw. corporate alumni network) stanowi też doskonale pole do wymiany wiedzy czy dzielenia się doświadczeniem, które zdobywają jej członkowie, budując swoje kariery poza organizacją. Z drugiej strony firma ma możliwość zaprezentowania swoich nowych towarów w gronie byłych pracowników, a pośrednio także wśród ich znajomych i rodzin, często oferując im dodatkowe zniżki.
Jak starano się zaprezentować, pozostanie w kontakcie po rozwiązaniu stosunku pracy może być korzystne zarówno dla pracownika, jak i dla pracodawcy. W czasach pandemii niezwykłą wartością dodaną tych relacji staje się możliwość utrzymania kontaktu z innymi członkami organizacji. Ponadto, realizacja wielu przedsięwzięć zdalnie daje możliwość angażować do udziału w nich nie tylko aktualnych pracowników, ale też byłych członków załogi, co może uczynić te wydarzenia bardziej globalnymi czy wartościowymi. Współcześni pracodawcy powinny zatem rozważyć wprowadzenie programów kształtowania relacji z byłymi pracownikami jako stały element strategii organizacji i w czasie pandemii, i w nowej, „post pandemicznej rzeczywistości”.
Po szczegółowe przykłady corporate alumni program zapraszam do lektury książki pt. „Kształtowanie relacji pomiędzy pracodawcą a byłymi pracownikami” wydanej nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego.
Komentarze
Ten post dostępny jest także w języku: angielski